Πώς ήρθες ως εδώ; Θυμήσου ταξιδιώτη

Η εσωτερίκευση της ήττας

Τα γεγονότα που παρουσιάζονται σε αυτή την ανάρτηση δεν παρατίθενται σαν μουσειακό έκθεμα. Είναι αντίδραση της μνήμης στα συνεχόμενα χρόνια σιωπής, ακόμη και της εσκεμμένης αποφυγής για τις δυσάρεστες ιστορίες. Μετά και από την προτροπή της γιαγιάς να το αναδείξω σαν θέμα, όχι μία αλλά περισσότερες από μία φορές, αποφάσισα να κάνω την προσπάθεια αναζητώντας σχετικά κείμενα.

Είναι μια πρώτη απόπειρα να φωτιστούν πλευρές της ιστορίας άγνωστες για τους περισσότερους, αλλά και για μένα. Να ευχαριστήσω εδώ  όλους τους ανθρώπους που πασχίζουν για πολλά χρόνια να κρατήσουν τις μνήμες ζωντανές, και αγωνίζονται για το ζήτημα της αναγνώρισης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού.

 Εγώ δεν ήμουν ανάμεσά τους.

Όπως απέφευγαν να μιλούν ανοιχτά γι'αυτό το θέμα οι γιαγιάδες μας όσο ήταν εν ζωή για να μας προφυλάξουν από την φρίκη των γεγονότων και από το μίασμα με το πιο σκοτεινό κομμάτι  της ανθρώπινης φύσης, έτσι και εγώ ελάχιστα ασχολήθηκα με το ζήτημα αυτών των προσφύγων.

Με άλλα θέματα ναι, με αυτό όχι.

Δεν γνωρίζω τους χορούς και τα τραγούδια τους, δεν μιλώ τη γλώσσα τους. Μαζεύοντας υλικό γι'αυτό το θέμα, πήραν άλλο νόημα οι σιωπές και τα μαύρα ρούχα. Έπιασε μεγαλύτερο χώρο  μέσα μου το θέμα της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης. Οι λίγες κουβέντες που είχα ακούσει και φάνταζαν κάπως αναχρονιστικές  στα παιδικά μου χρόνια φωτίστηκαν με άλλο τρόπο, για δεύτερη φορά. Γιατί υπήρξε και πρώτη, αλλά με άλλο περιεχόμενο. .

Η μεγαλύτερη περιουσία μας είναι οι μνήμες λέει κάπου ο Φίλιππος Κουτσάφτης στην "Αγέλαστο πέτρα". Σε αυτή την ταινία αναγνώρισα κρυμμένα νοήματα σε συνήθειες και τελετουργίες των δικών μου ανθρώπων. Και μπόρεσα πια  να μοιραστώ με τους γύρω μου  τις   δικές μου αδικαιολόγητες εμμονές σε τόπους και καταστάσεις, να μιλήσω για τους δικούς μου ελκυστές. Η μνήμη είναι  η μόνη δύναμη που μπορεί να διαπεράσει τον ιστορικό χρόνο και να μας φέρει την πληροφορία και το νόημα που λείπει. Να μας δείξει τι δεν καταλάβαμε σαν κοινωνία και πρέπει να επεξεργαστούμε και πάλι. 

Για να μας προφυλάξουν, δεν μας μίλησαν  σχεδόν ποτέ για αγριότητες. Το απέφευγαν με κάθε τρόπο. Δεν κατηγόρησαν φυλές, δεν μίλησαν ποτέ για εκδίκηση. Μόνο λόγια νοσταλγίας για  τα μέρη τους, τα σπίτια τους, τις πλούσιες σοδειές και τις γεύσεις που εδώ δεν έβρισκαν.

Αλλά αρκετά ως εδώ, ας δούμε τι έγινε.