Φρούτα και καρποί του δάσους

 Βελανιδιά, Δρυς

Στο δάσος πάλι, για μια συνάντηση με γνωστά αλλά και ξεχασμένα  δέντρα όπως τη βελανιδιά .Δέντρο ιερό για τους αρχαίους Έλληνες  και άλλους λαούς. Τα κλαδιά της θρόιζαν στους χρησμούς του Μαντείου της Δωδώνης. Τα φύλλα της κοσμούσαν το χρυσό στεφάνι του Φιλίππου Β΄.

Το  ξύλο της αποτελεί ένα από τα καλύτερα υλικά για την επιπλοποιία, τον οικοδομικό τομέα αλλά και σαν καύσιμο για τη σόμπα και το τζάκι. Τα "κύπελλα" των βελανιδιών για εκατοντάδες χρόνια ήταν το απαραίτητο υλικό για την επεξεργασία των δερμάτων. Ζει ανάμεσα σε άλλα φυλλοβόλα δέντρα και θάμνους της ορεινής και ημιορεινής ζώνης ή σχηματίζει αμιγή δάση σε όλη σχεδόν την ηπειρωτική Ελλάδα και την Πελοπόννησο.

Οι θεραπευτικές ιδιότητες της βελανιδιάς (Quercus robur)βρίσκονται στα φύλλα, στον φλοιό και στους καρπούς που κάποτε τους έτρωγαν και οι άνθρωποι,και αποδίδονται κυρίως στην τανίνη, ουσία που βρίσκεται σε μεγαλύτερη συγκέντρωση  στους νεαρούς βλαστούς και τα φύλλα της με ισχυρές στυπτικές, αντισηπτικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Περισσότερα:

Πληροφορίες για πολλαπλασιασμό και φύτεμα εδω:Βελανίδια

Κράταιγος :το βότανο της καρδιάς

Ο Κράταιγος(Crataegus oxyacanthus) είναι συνήθως  δέντρο μεσαίου ύψους, αλλά κάποιες φορές φτάνει και τα 20 μέτρα . Το συναντάμε  με πολλά  διαφορετικά ονόματα, όπως  Μπουρμπουτζελιά, Μουρτζιά, Μπερκιά ή Τρικοκκιά.

Αναπτύσσεται σε όλο το βόρειο ημισφαίριο, και τα φρούτα, τα λουλούδια, και τα φύλλα τρώγονται ή  μεταποιούνται σε βάμματα,  κάψουλες  ή  χάπια και διατίθενται στα φαρμακεία σε πολλά  μέρη του κόσμου.

Τα κλαδιά του έχουν αγκάθια. Τα φύλλα του μοιάζουν με του μαϊντανού,και τα άνθη του εμφανίζονται στα τέλη της άνοιξης.

Τα χρησιμοποιούμενα μέρη είναι οι καρποί φρέσκοι ή ξεραμένοι, και τα άνθη, ενώ τα φύλλα του χρησιμοποιούνται σπανιότερα γιατί είναι λιγότερο δραστικά.

Ο Κράταιγος  αισθητικά είναι ένα θαυμάσιο δέντρο. Σαν βότανο έχει μακραίωνη ιστορία. Το χρησιμοποιούσαν πολύ οι γυναίκες θεραπεύτριες κατά τη διάρκεια  του Μεσαίωνα. Το λουλούδι του είχε υιοθετηθεί από αυτές ως έμβλημα του έργου τους, επειδή σχετίζεται με την καρδιά. Όμως τότε θεωρήθηκαν μάγισσες λόγω των γνώσεων τους και εκδιώχθηκαν. Δεν υπήρχε θέση γι’ αυτές σε μία ανδροκρατούμενη ιατρική. Και σαν βότανο ξεχάστηκε.
Επανήλθε από τους άνδρες πλέον στο τέλος του 19ου αιώνα, χρησιμοποιούμενο ως τονωτικό της καρδιάς. Σήμερα αυτό  επιβεβαιώνεται και επιστημονικά.
 Σαν βότανο λειτουργεί με πολύ αργούς ρυθμούς, όπως και άλλα φυτικά τονωτικά, και θα πρέπει να λαμβάνεται από 3 μήνες, έως και πολλά χρόνια  αν χρειάζεται.

Περιέχει φλαβονοειδείς γλυκοσίδες, προκυανιδίνες, σαπωνίνες, τριτερπενοειδή και τανίνες.

Εχει ηρεμιστική, καρδιοτονωτική και αγγειοδιασταλτική δράση που μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση και της υπέρτασης, και της υπότασης.

Δηλαδή δρα στον οργανισμό  ανάλογα με τις ανάγκες του.

Η χρήση του  ως βοτάνου επεκτείνεται και στην ταχυκαρδία και στην αρρυθμία.
Παραδοσιακά τον χρησιμοποιούσαν  για τη στυπτικότητά του στη διάρροια, για τη βαριά έμμηνο ρήση, και ως πρώτη βοήθεια στο βγάλσιμο θραυσμάτων.
 Χρησιμοποιείται επίσης και για τις δυσκολίες της εμμηνόπαυσης.

Σημειώσεις: Ο Κράταιγος φαίνεται να μην έχει παρενέργειες ακόμα και σε μακροχρόνια χρήση, κάτι που είναι πολύ σημαντικό. Όμως παράλληλη  χρήση με άλλα σκευάσματα δεν επιτρέπεται και χρειάζεται ρύθμιση από τον θεράποντα ιατρό, όπως και σε κάθε ασθένεια της καρδιάς.
Υπάρχει σε κάψουλες στα φαρμακεία ως τιτλοδοτημένο βότανο με την ονομασία Hawthorne.
Η Κινέζικη βοτανολογία υποστηρίζει ότι τονώνει την καρδιά και δρα ηρεμιστικά σ΄αυτήν καταστέλλοντας τη φωτιά η οποία την ταλαιπωρεί.

Το όνομα του στην Κινεζική θεραπευτική είναι Shan Zha – και είναι το είδος -crataegus pinnatifida- του οποίου χρησιμοποιούν κυρίως τους καρπούς.

Τα είδη (Crataegus heldreichii και  Crataegus monogyna) τα συναντούσαμε και στις πλαγιές της  Πάρνηθας (τουλάχιστον μέχρι πριν τις φωτιές του 2007).

Το ξύλο του Κράταιγου είναι σκληρό και πυκνό, και το χρησιμοποιούν σε Αμερική  και Ευρώπη σε διάφορες εφαρμογές, ενώ τους καρπούς του σαν πηγή τροφής. Οικολογικά το φυτό  προσελκύει έντομα επικονιαστές, όπως οι μέλισσες που  τρέφονται με το νέκταρ των ανθών του, και πολλά  πτηνά που χρησιμοποιούν  το δέντρο για καταφύγιο και φωλιές.

Σήμερα πωλείται σε πολλά καταστήματα με βότανα ή είδη βιολογικά, και είναι προσιτό  από οικονομικής πλευράς.

 

Βρίσκεται σαν βάμμα στα Ελιξίρια-βάμματα Αγίου Όρους.(1)

Τα είδη που χρησιμοποιούνται κυρίως στη Δύση είναι ο C.oxyacantha και ο C.monogyna, και έχουν πολλές μαγειρικές χρήσεις.(2)

Βότανα και λαϊκές παραδόσεις.

Στην αρχαία Ελλάδα, υπήρχε  το έθιμο οι καλεσμένοι σε γάμους να κρατούν ένα κλαδάκι Μπερκιάς για να εξασφαλίσουν την ευτυχία για το νέο ζευγάρι. Στην Ρώμη, ένα κλαδάκι στην κούνια του νεογέννητου παρείχε προστασία από κακόβουλα πνεύματα. Πολλές παραδόσεις της Ευρώπης αναφέρουν πως όταν η Μπερκιά έχει φυτρώσει στις ρίζες Βελανιδιάς ή Φλαμουριάς, τότε εκεί κοντά βρίσκεται το σπίτι κάποιου ξωτικού.Περισσότερα για τις θεραπευτικές ιδιότητες του κράταιγου:

Ο κράταιγος στη Ζώμινθο

Η Ζώμινθος ήταν μια μικρή πόλη των Μινωϊτών στον Ψηλορείτη, με ιερή πηγή, που βρισκόταν κοντά στο Ιδαίον Άντρο. Εκτός όμως από τη θρησκευτική σημασία που είχε η πόλη για τους αρχαίους Μινωΐτες, σήμερα στον αρχαιολογικό χώρο της Ζωμίνθου υπάρχει κι ένα δεύτερο αξιοθέατο. Ένα  ιδιαίτερο δέντρο το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο μνημείο της φύσης από το Υπουργείο Πολιτισμού. Τα δέντρο αυτό είναι μια μεγάλη τρικοκιά ή κράταιγος (Crataegus monogyna), με ασυνήθιστα εντυπωσιακές διαστάσεις, που στέκεται περίπου στα 30m από την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου. Το ύψος του αιωνόβιου δέντρου φτάνει τα 12m, σε αντίθεση με τους κοινούς κράταιγους που είναι συνήθως θάμνοι ή μικρά δέντρα.

Εικόνες και πηγές:

http://edis.ifas.ufl.edu/fr317

http://www.parnitha-np.gr/elatodasos_new.htm

(2)http://en.wikipedia.org/wiki/Crataegus

(1) http://votana-olympos.gr/
Γράψτε ένα σχόλιο.