τομέας, αυτός "των αρωματικών φυτών", δίνει ευκαιρίες στις σημερινές δύσκολες συνθήκες.
Προοπτικές
Η Ελλάδα θεωρείται μία από τις πλουσιότερες χώρες σε αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, λόγω των εδαφολογικών και κλιματικών συνθηκών που ευνοούν ιδιαίτερα την ανάπτυξή τους.
Τα προϊόντα είναι εξαιρετικής ποιότητας και το ενδιαφέρον στην παγκόσμια αγορά μεγάλο, γεγονός που ανοίγει νέους δρόμους στις αγροτικές καλλιέργειες και στο εμπόριο προσφέροντας εναλλακτικές ευκαιρίες στον πρωτογενή τομέα,και στη μεταποίηση.
 |
| Αρώνια καλλιέργεια και προοπτικές. |
Τα αρωματικά φυτά μπορούν να αποτελέσουν μια καλή εναλλακτική πρόταση στη δημιουργία συμπληρωματικού εισοδήματος αλλά και θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε έναν από τους πιο δυναμικούς κλάδους αγροτικής παραγωγής...αν υπάρξει η απαιτούμενη οργάνωση για να αξιοποιηθούν....
Οι δυνατότητες ανάπτυξης του κλάδου είναι μεγάλες και αφορούν τη βιομηχανία τροφίμων τη φαρμακοβιομηχανία και την αρωματοποιία(τα αιθέρια έλαια).
Παρά το γεγονός ότι η καλλιέργεια των φυτών αυτών στην Ελλάδα είχε ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες, εξακολουθεί να θεωρείται ένα νέο σχετικά πεδίο δράσης, γιατί οι προτεραιότητες δόθηκαν σε άλλους τομείς.
Τα φυτά αυτά μπορούν να αποτελέσουν μια καλή εναλλακτική πρόταση έναντι της καλλιέργειας καπνού, βαμβακιού, ή δημητριακών, ειδικά σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές. Τέτοιες εκτάσεις υπάρχουν πολλές στη χώρα μας (περίπου το 44% της συνολικά καλλιεργήσιμης γης).
Δύο σημεία που επισημαίνονται από τους γνώστες του τομέα σχετικά με την εμπορική επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος είναι:
Πρώτον,η συνένωση δυνάμεων με τη δημιουργία "ομάδων καλλιεργητών" για την από κοινού διάθεση των προϊόντων.
Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι έχουν τη δυνατότητα να προωθούν την παραγωγή σε τρεις διαφορετικές αγορές.
 |
| Peppermint |
Συγκεκριμένα:
Πρώτη αγορά είναι αυτή των νωπών-φρέσκων-φαρμακευτικών φυτών, τα οποία βρίσκουμε στις λαϊκές αγορές, στα σούπερ μάρκετ, στις κουζίνες των εστιατορίων, των ξενοδοχείων κ.α.
Η δεύτερη και κύρια αγορά είναι αυτή των ξηρών φυτικών υλικών των φαρμακευτικών φυτών, που αποτελεί τη μεγαλύτερη, είτε σε όγκο παραγωγής και διάθεσης είτε σε τζίρο.
Η τρίτη είναι αυτή που συνήθως αφήνει και τα μεγάλα κέρδη -υπό ορισμένες όμως και απαιτητικές συνθήκες- αυτή των αιθέριων ελαίων, η οποία βέβαια απαιτεί και σημαντικές επενδύσεις και τεχνογνωσία(παραγωγή με συγκεκριμένες περιεκτικότητες, ώστε να είναι αποδεκτά τα φυτά από τις βιομηχανίες φαρμάκων).
Αξιοποίηση
Kέρδος και επιδοτήσεις υπόσχονται 22 αρωματικά φυτά, η βιολογική καλλιέργεια των οποίων μπορεί να εξασφαλίσει σημαντικό εισόδημα.
Πέραν των ελκυστικών αποδόσεων που υπόσχονται ξεπερνώντας υπό προϋποθέσεις τα 2.000 ευρώ το στρέμμα, η καλλιέργεια των συγκεκριμένων φυτών επιδοτείται με στρεμματική ενίσχυση στο πλαίσιο του ενεργού χρηματοδοτικού προγράμματος του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για τη βιολογική γεωργία. Μάλιστα, η πενταετής επιδότηση για νέους καλλιεργητές που θέλουν να ασχοληθούν με την καλλιέργεια αρωματικών φυτών φτάνει έως και τα 247 ευρώ το στρέμμα.
Παραδείγματα από τις αποδόσεις, και τεχνικές καλλιέργειας.
Απόδοση που φθάνει τα 1.000 ευρώ δίνει η ρίγανη όταν η καλλιέργεια είναι βιολογική, ενώ η αποξηραμένη λεβάντα που προέρχεται επίσης από βιολογική καλλιέργεια φθάνει να πωλείται στην εγχώρια αγορά έως και 11,5 ευρώ το κιλό, ενώ στις αγορές του εξωτερικού οι τιμές πώλησης είναι σημαντικά υψηλότερες, όταν πληρούνται τα ποιοτικά κριτήρια.
Στην καλλιέργεια της ρίγανης, η συγκομιδή ξεκινάει από το 2ο έτος.
Η συλλογή γίνεται όταν το φυτό είναι σε πλήρη άνθηση, με χορτοκοπτικό μηχάνημα και σε ύψος 8-10 εκατοστά πάνω από το έδαφος. Η απόδοση σε χλωρή μάζα φτάνει τα 300-400 κιλά ανά στρέμμα που αντιστοιχεί σε 100-150 κιλά ξηρό βάρος ανά στρέμμα.
Η τιμή της ξηρής δρόγης κυμαίνεται από 1,8 ευρώ έως 2,3 ευρώ, όταν αφορά συμβατική καλλιέργεια και μπορεί να φτάσει τα 6,5 ευρώ όταν πρόκειται για βιολογική καλλιέργεια.
Η ρίγανη ευδοκιμεί, εξίσου, σε ψυχρές και θερμές περιοχές. Τα θερμοκρασιακά όρια ανάπτυξής του κυμαίνονται από 4-33ο C, με άριστη θερμοκρασία ανάπτυξης τους 18-22ο C.
Λεβάντα: Η απόδοση σε χλωρό βάρος τον πρώτο χρόνο είναι 50-100 κιλά ανά στρέμμα, τον δεύτερο 200-250 κιλά ανά στρέμμα και τον τρίτο 300-350 κιλά ανά στρέμμα. Πλήρη παραγωγή έχουμε τον τέταρτο χρόνο (400-500 κιλά ανά στρέμμα), ενώ αν γίνει συλλογή μόνο της ταξιανθίας η απόδοση σε ξηρό βάρος κυμαίνεται στα 35-45 κιλά ανά στρέμμα. Η δε διαφορά ανάμεσα στη βιολογική και συμβατική καλλιέργεια λεβάντας γίνεται αντιληπτή από το γεγονός ότι ενώ η τιμή της βιολογικής λεβάντας φτάνει τα 11,5 ευρώ, η τιμή της «συμβατικής» αποξηραμένης λεβάντας δεν υπερβαίνει τα 3,5 ευρώ το κιλό. Η λεβάντα καλλιεργείται σε ξηρικά χωράφια και αναπτύσσεται καλύτερα σε ξηροθερμικές συνθήκες. Παρουσιάζει ιδιαίτερη αντοχή σε περιοχές με χαμηλές θερμοκρασίες τον χειμώνα, αλλά δεν αντέχει τους παγετούς την άνοιξη.
Το φυτό καλλιεργείται για τις ρίζες του. Συγκομιδή γίνεται κάθε φθινόπωρο τον δεύτερο χρόνο καλλιέργειας. Το βάρος ρίζας ανά φυτό μπορεί να φτάσει τα 500 γραμμάρια.Το αιθέριο έλαιο παίρνεται με απόσταξη από τη ρίζα και τα ριζώματα και κυμαίνεται συνήθως από 0,2-1,7%. Χρησιμοποιείται στις φαρμακοβιομηχανίες ως μυοχαλαρωτικό, ως ηρεμιστικό για στομαχικές και εντερικές διαταραχές, για διαταραχές στον ύπνο, σπασμολυτικό και σαν αγχολυτικό.
Το χαμομήλι ευδοκιμεί καλύτερα σε πεδινές περιοχές με εύκρατο κλίμα σε σχέση με τις ορεινές. Παρουσιάζει αντοχή σε χαμηλές θερμοκρασίες. Δεν αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στους ανέμους κυρίως την περίοδο της άνθησής του, γι' αυτό θεωρείται απαραίτητη η τοποθέτηση ανεμοφράκτη ώστε να μειωθεί η ένταση του ανέμου.
Τα καλύτερα εδάφη είναι τα αμμοαργιλώδη με αρκετή οργανική ουσία. Στα αμμώδη η ανάπτυξή του περιορίζεται, ενώ ακατάλληλα είναι τα βαριά εδάφη με πολλή υγρασία.
Η μέση παραγωγή από την καλλιέργεια χαμομηλιού ανέρχεται στα 400 κιλά χλωρής δρόγης και φτάνει έως και 100 κιλά αποξηραμένο, ενώ ανάλογα με την ποικιλία του χαμομηλιού, αλλά και ανάλογα με τις συγκεντρώσεις των διάφορων βιοδραστικών συστατικών του στο αιθέριο έλαιο, οι τιμές μπορούν να φθάσουν τα 750 ευρώ.
Η απόδοση του αιθέριου ελαίου κυμαίνεται συνήθως από 0,2-1,9% και χρησιμοποιείται ευρέως στη φαρμακευτική γιατί παρουσιάζει αντιφλεγμονώδη, αντισπασμολυτική, αντιβακτηριακή, ηρεμιστική, αντιοξειδωτική, αντιπυρετική και αντιμικροβιακή δράση.
Το κόστος είναι δύσκολο να εκτιμηθεί με ακρίβεια, επειδή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες που είναι διαφορετικοί σε κάθε γεωργική εκμετάλλευση.
Οι γεωπόνοι που ειδικεύονται στις καλλιέργειες αυτές προτείνουν, ο νεοεισερχόμενος παραγωγός να αρχίσει με περισσότερα από ένα είδη. Δηλαδή να συνδυάσει κάποιος δύο ή τρία ετήσια φυτά και τέσσερα-πέντε πολυετή φυτικά υλικά.
Τα ετήσια δίνουν την εμπειρία μέσω του πλήρους κύκλου της καλλιέργειας κατά το πρώτο έτος, από το πολλαπλασιαστικό υλικό έως τη συγκομιδή. Τα πολυετή φυτά αναπτύσσονται, για να δώσουν το μέγιστο και βέλτιστο της παραγωγής τους, συνήθως μετά τον δεύτερο χρόνο. Δεδομένου ότι οι συνήθεις στρεμματικές αποδόσεις των αρωματικών φαρμακευτικών φυτών στην Ελλάδα μπορούν να κυμαίνονται κατά μέσο όρο από 150 έως 500 ευρώ ή και περισσότερο, ανάλογα με το είδος, από το μέγεθος της καλλιεργούμενης έκτασης, προσδιορίζεται και η πρόσοδος.Εκτάσεις τεσσάρων-πέντε συνολικά στρεμμάτων είναι συνήθως πολύ μικρές για πραγματικά έσοδα.
Τα αρωματικά φυτά χρησιμοποιούνται ως νωπά ή ξηρά φυτικά υλικά -ως έχουν, ή έπειτα από σχετική κατεργασία- ή προορίζονται για περαιτέρω προϊόντα μεταποίησης - υψηλής προστιθέμενης αξίας (αιθέρια έλαια). Ολες οι εργασίες μετά τη συγκομιδή (ξήρανση, κοπή, διαλογή, αποθήκευση κ.ά.) έχουν σημασία γιατί προσδίδουν υπεραξία στο προϊόν, όμως πρέπει να γίνονται με ιδιαίτερη προσοχή και με τα σωστά μέσα, ώστε το τελικό προϊόν να είναι υψηλής ποιότητας.Συμβουλές για όσους ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με τα αρωματικά φυτά:
• Δημιουργία μικρών ευέλικτων ομάδων που θα θελήσουν να δοκιμάσουν διάφορα είδη αρωματικών φυτών. Η καταγραφή των αυτοφυών αρωματικών φυτών στην ευρύτερη περιοχή θα αποτελέσει οδηγό για τα πρώτα υπό δοκιμή είδη καθώς θα είναι πιο εύκολος ο εγκλιματισμός τους στις εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής.
• Εδαφολογικές αναλύσεις για τη γνώση της ποιότητας των εδαφών αλλά και των ειδών που μπορούν να προσαρμοστούν καλύτερα.
• Δοκιμαστικές καλλιέργειες σε μικρή έκταση σε διάφορες περιοχές με συμμετοχή και καθοδήγηση γεωπόνων.
• Καταγραφή ημερολογιακά του χρόνου απασχόλησης και προσδιορισμός του κόστους παραγωγής ανά είδος και του καθαρού εισοδήματος που μπορεί να προκύψει για τους παραγωγούς.
• Καταγραφή της απόδοσης σε χλωρό και ξηρό βάρος και ποσοτικές και ποιοτικές αναλύσεις των αιθερίων ελαίων.
• Έρευνα αγοράς σε Ελλάδα και εξωτερικό
• Τελική επιλογή των ειδών που θα καλλιεργηθούν.
Οι δικαιούχοι και οι προθεσμίες για τις αιτήσεις.
Εως τα τέλη Φεβρουαρίου μπορούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλλουν αιτήσεις για την ένταξη στο πενταετές χρηματοδοτικό πρόγραμμα για νέους καλλιεργητές βιολογικών αρωματικών φυτών.
Σκοπός της δράσης αυτής, που εφαρμόζεται σε γεωργικές εκτάσεις με ετήσιες καλλιέργειες και μόνιμες φυτείες που βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία, είναι να καλυφθεί μέρος της απώλειας εισοδήματος και του πρόσθετου κόστους που συνεπάγεται η συμμετοχή των γεωργών στη βιολογική γεωργία.
Νέοι δικαιούχοι μπορούν να κριθούν:
Οι επαγγελματίες αγρότες (κατά κύριο επάγγελμα αγρότες), τα φυσικά δηλαδή πρόσωπα τα οποία είναι εγγεγραμμένα στο μητρώο αγροτών και αγροτικών εκμεταλλεύσεων ως κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
Οι κάτοχοι αγροτικής εκμετάλλευσης, τα φυσικά και νομικά δηλαδή πρόσωπα που είναι εγγεγραμμένα στο μητρώο αγροτών με την ιδιότητα αυτή, οι οποίοι επιπλέον πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:
Φυσικά πρόσωπα: Να λαμβάνουν από την απασχόλησή τους σε αγροτική δραστηριότητα τουλάχιστον το 35% του συνολικού τους ετήσιου εισοδήματος, με εξαίρεση τους απασχολούμενους σε αγροτική δραστηριότητα σε νησιά με πληθυσμό μέχρι 100.000 κατοίκους, για τους οποίους απαιτείται τουλάχιστον το 25% του συνολικού τους ετήσιου εισοδήματος.
Νομικά πρόσωπα: Να λαμβάνουν από την απασχόλησή τους σε αγροτική δραστηριότητα τουλάχιστον το 50% του συνολικού τους ετήσιου εισοδήματος και να έχουν νομική προσωπικότητα, όπως αυτή η έννοια ορίζεται στο Εμπορικό Δίκαιο.
Χρήσιμες λεπτομέρειες που πρέπει να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι:
• Ολοι οι υποψήφιοι πρέπει να έχουν υποβάλει υποχρεωτικά Αίτηση Ενιαίας Ενίσχυσης (ΑΕΕ) έτους 2011.
• Τα αγροτεμάχια, βοσκότοποι και ζώα πρέπει να κατέχονται νόμιμα (ιδιόκτητα/μισθωμένα) και να έχουν δηλωθεί υποχρεωτικά στην ΑΕΕ έτους 2011 του υποψηφίου.
Για την ένταξη στο πρόγραμμα της βιολογικής γεωργίας, το ελάχιστο αποδεκτό μέγεθος αγροτεμαχίου είναι το 1 στρέμμα ενώ το ελάχιστο μέγεθος της εκμετάλλευσης είναι:
• 3 στρέμματα για τις μόνιμες φυτείες
• 2 στρέμματα για τις ετήσιες καλλιέργειες
• 3 στρέμματα για τις μεικτές εκμεταλλεύσεις (ετήσιες και μόνιμες φυτείες)
Δεν επιτρέπεται η αλλαγή των αγροτεμαχίων που εντάχθηκαν στη δράση με άλλα αγροτεμάχια. Σε περίπτωση συγκαλλιέργειας σε ένα αγροτεμάχιο, πρέπει όλες οι καλλιέργειες να είναι επιλέξιμες.
Πού θα απευθυνθώ
Ερωτήσεις και περισσότερες πληροφορίες στο υπουργείο και στο τηλέφωνο 2105275000 (για το Μέτρο 123Α) ή μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα http://www.agrotikianaptixi.gr/ που περιέχει όλα τα αρχεία και οδηγούς της δράσης 123Α.
Χαμηλότοκα δάνεια για νέες καλλιέργειες
Τραπεζικά προγράμματα καλύπτουν τις ανάγκες των αγροτών σε μετρητά
Κεφάλαια κίνησης για τις εναλλακτικές καλλιέργειες χορηγεί η Αγροτική Τράπεζα με επιτόκιο που ξεκινά από το 5,4% (+περιθώριο) για τους κατ' επάγγελμα αγρότες. Πρόκειται για τα λεγόμενα καλλιεργητικά δάνεια, που ενώ στο παρελθόν κάλυπταν καλλιέργειες όπως το στάρι, το καλαμπόκι, το βαμβάκι, σήμερα έρχονται να καλύψουν τις νέες καλλιέργειες, όπως είναι τα μανιτάρια, τα αρωματικά και φαρμακευτικά βότανα και πλήθος άλλα. Τα βραχυπρόθεσμα αυτά δάνεια καλύπτουν και τις δραστηριότητες που αφορούν τη ζωική, δασική και αλιευτική παραγωγή. Ειδικότερα, το Ανοικτό Δάνειο Αγροτών (Α.Δ.Α.) καλύπτει όλες τις ανάγκες σε μετρητά και απευθύνεται σε φυσικά πρόσωπα, αγρότες κατά κύριο ή μη επάγγελμα και ατομικές επιχειρήσεις, που αναπτύσσουν παραγωγική δραστηριότητα στον αγροτικό τομέα (φυτική, ζωική, δασική, αλιευτική παραγωγή).Το ύψος του δανείου είναι ανάλογο με τις πραγματικές ανάγκες της εκμετάλλευσης. Περισσότερα εδώ:
Οδηγίες συγγραφής/παρουσίασης έργων
Από την 1.2.2012, τα στοιχεία παρακολούθησης πράξεων του ΕΣΠΑ που καταχωρούνται στο ΟΠΣ θα είναι πλέον διαθέσιμα στο κοινό, μέσω του εργαλείου πληροφόρησης http://www.eu4you.gr/ ή http://www.eu4u.espa.gr/. Για τον λόγο αυτό, είναι απαραίτητο οι σχετικές πληροφορίες να παρουσιάζονται εξαρχής με τρόπο σύντομο, σαφή, και εύληπτο.
http://www.epanad.gov.gr/default.asp?pID=54&la=1
«Εξωστρέφεια» και επιχειρήσεις.
Χαμηλότοκα δάνεια από 50.000 έως 500.000 ευρώ για επέκταση του κύκλου εργασιών σε μικρές επιχειρήσεις( για να ενισχύσουν την εξωστρέφειά τους) χορηγεί η Eurobank η τράπεζα που επελέγη από το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης να αναλάβει την αποκλειστική υλοποίηση της Δράσης «Εξωστρέφεια».
Επιλέξιμες επιχειρήσεις είναι:οι πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, σύμφωνα με τη Σύσταση της Επιτροπής 2003/361/ΕΚ, που είναι υφιστάμενες ή υπό ίδρυση και δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.Δείτε όλο το άρθρο. Πηγή
Βραχείας διάρκειας εκπαιδεύσεις πάνω στις καλλιεργητικές τεχνικές του ιπποφαούς, του μύρτιλλου, της τρούφας, της ροδιάς, της αρόνιας, του βάλσαμου και των φαρμακευτικών μανιταριών οργανώνει ο Γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιος, ειδικός στις καινοτόμες καλλιέργειες ο οποίος είναι και ο συγγραφέας των μοναδικών βιβλίων στην Ελλάδα για τις παραπάνω καλλιέργειες. Για περισσότερες πληροφορίες:
Κάσσανδρος Γάτσιος Γεωπόνος - SymAgro Τηλ. 26510 07653 - 6944846475
Πηγές και εικόνες
http://www.ethnos.gr/entheta.asp?
Παλαιότερη ανάρτηση με σχετικούς συνδέσμους.
http://amazonsday.blogspot.com/2011/06/blog-post_09.html
Καλησπέρα.
ΑπάντησηΔιαγραφή