Φρούτα κειμήλια. Κυδώνια

Καλλιτέχνης Angelica Kauffman (1741-1807) "Eris" Μουσείο Τέχνης του Ponce Από:wiki
Σαν ξεχασμένο γράμμα, αυτό το φρούτο κειμήλιο εμφανίζεται με τα πρώτα κρύα, και με την μυρωδιά του και το χρώμα του, φωτίζει το μουντό χρώμα  των ημερών.
Τα κυδώνια είναι  από τα παλαιότερα φρούτα που ακολουθούνται από θρύλους και  μυστικές μεταφορές. Καθένας που θα θελήσει να ερευνήσει τις παραδόσεις που τα συνοδεύουν, θα ακούσει πως ίσως ήταν αυτά τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων, ίσως  ήταν αυτός ο καρπός της γνώσης που αναφέρει  η  Παλαιά Διαθήκη, και  πως ήταν το φρούτο που έγινε η αιτία να ξεκινήσει ο Τρωικός πόλεμος.
 Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η θεά Έρις*  θυμωμένη που δεν την προσκάλεσαν στους γάμους του Πηλέα και της Θέτιδας πήγε μέχρι εκεί και πέταξε στη μέση της εκδήλωσης το Μήλο με την επιγραφή "στην Καλλίστη".
Έτσι προκάλεσε τη διχόνοια μεταξύ της Ήρας  της Αθηνάς και της Αφροδίτης, μια αντιζηλία  που τελικά οδήγησε στον Τρωικό πόλεμο.
Ο Δίας θέλοντας να δώσει λύση στην διαμάχη για το ποια αξίζει το μήλο, τις παρέπεμψε στον Τρώα  Πάρι, που τελικά επέλεξε την  Θεά Αφροδίτη. Ως ανταμοιβή για την κρίση του η Αφροδίτη  έκανε την ωραία Ελένη -την πιο όμορφη θνητή γυναίκα- να τον ερωτευθεί, και να τον ακολουθήσει στην Τροία. Όπως συμβαίνει με πολλές μυθολογικές ιστορίες, οι λεπτομέρειες ποικίλλουν ανάλογα με την πηγή, ο πόλεμος όμως είναι  επιβεβαιωμένο γεγονός.
Το «μήλον της έριδος» μας στρέφει την προσοχή  στον  πυρήνα και τους αόρατους σπόρους, θυμίζοντάς μας πως  ένα μικρό θέμα  μπορεί να οδηγήσει σε μια μεγαλύτερη και απρόβλεπτη αλλαγή.
Με τέτοια παράδοση, σήμερα  μπορούμε να πούμε πως ίσως απλά έχουμε ξεχάσει με τι έχουμε να κάνουμε.
Τα κυδώνια είναι πράγματι  αρχαία, και τα μυστικά τους ακόμη ανεξερεύνητα.(δείτε στο τέλος)
Το δέντρο  λέγεται πως κατάγεται από την περιοχή του Καυκάσου ή του Ιράν, αλλά είναι αδιαμφισβήτητο πως συνοδεύει τους Έλληνες από την αρχαιότητα και είναι αφιερωμένο στην Αφροδίτη. Από εκεί και η ονομασία του κυδωνιού σαν «Μήλο της Αφροδίτης» και η φήμη του ως αφροδισιακό και φρούτο της γονιμότητας.
*Έρις σήμερα ονομάζεται ένας νάνος πλανήτης  του  Ηλιακού μας συστήματος εκτός από τη Θεά.

Cydonia oblonga

Παραμελημένο φρούτο από τους περισσότερους, το συναντάμε πλέον σπάνια στο πιάτο μας,και συχνότερα σαν γλυκό του κουταλιού.
Ίσως γι'αυτό να φταίει που δυσκολεύει τους  ανυπόμονους μάγειρες, και χρειάζεται αργό και σιγανό μαγείρεμα για να αποδώσει όλα του τα αρώματα και το θαυμάσιο ρουμπινί του χρώμα.
Είναι δέντρο οπωροφόρο, ξάδελφος της αχλαδιάς και της μηλιάς και βρίσκεται σε πολλές ποικιλίες  .
Οι καρποί του είναι κατάλληλοι τόσο για τη μαγειρική, όσο και τη ζαχαροπλαστική.
Παράλληλα, όμως δεν στερείται θεραπευτικών ιδιοτήτων.
Στην πύλη iator διαβάζουμε:
"Έχει στυπτικές ιδιότητες και όξινη δράση. Το αφέψημα από φέτες κυδωνιού είναι κατά της αιμόπτυσης κατά της διάρροιας και των χρόνιων εμετών.
Κρασί που παρασκευάζεται από κυδώνια, με γαργάρες, βοηθά στις φλογώσεις του λαιμού και στις πληγές των ούλων. Κρασί από κυδώνια θεραπεύει με κομπρέσες τα έλκη.
Το τσάι των λουλουδιών της κυδωνιάς είναι αντισπασμωδικό, και καταπραΰνει το βήχα.
Πηγή:www.iator.gr 
Ναι η φύση μαζί με τα πρώτα κρύα μας στέλνει και το φάρμακο για την αντιμετώπισή τους, και ένα εύγευστο φρούτο για  πρόληψη. Θεωρείται ευεργετικό για μια σειρά από διαταραχές και ασθένειες.
Το ζελέ η μαρμελάδα ή ο πολτός  κυδώνι καθώς και οι σπόροι, χρησιμοποιούνται για να καταπραΰνουν το βήχα και τα κρυολογήματα, και έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε βιταμίνη C.
Τα φρούτα είναι διουρητικά,στυπτικά, προωθούν την πέψη, ανακουφίζουν στις εντερικές διαταραχές, υποστηρίζουν τον οργανισμό στη γρίπη και τα κρυώματα,δρουν σαν αποχρεμπτικά, ωφελούν την αναπνοή και την καρδιά.
Ο καρπός έχει ισχυρές στυπτικές ιδιότητες και το σιρόπι που παρασκεύαζαν μ'αυτόν, για χρόνια ήταν μια  θεραπεία για τη διάρροια των παιδιών.
Διαλύεται μέσα σε νερό όπως και η βυσσινάδα,και είναι εύγευστο.
Τα φύλλα του δέντρου περιέχουν πηκτίνη και τανίνες, και σαν ρόφημα έχουν θετική επίδραση τόσο στο κυκλοφορικό σύστημα ,όσο και στην μείωση της αρτηριακής πίεσης .
Οι  σπόροι αν εμφαπτιστούν μέσα σε νερό και μείνουν μέχρι να φουσκώσουν, παράγουν ένα  κολλώδες υγρό που έχει πολλές χρήσεις.
Προσοχή: Οι σπόροι δεν τρώγονται ωμοί, είναι τοξικοί σε μία  απροσδιόριστη  ποσότητα
Παράγουν HCN ( υδροκυάνιο),που είναι επικίνδυνο,(με το βρασμό εξουδετερώνεται) αν και οι απόψεις είναι αντικρουόμενες..
Είναι  πολύ αποτελεσματικοί -σε γαργάρες- σε κάθε πρόβλημα της στοματικής κοιλότητας.
Εξωτερικά εφαρμόζεται  τοπικά για να θεραπεύσει μικρά εγκαύματα και μώλωπες.
Είναι ένα φυσικό τζελ που μπορεί να δώσει σχήμα στα μαλλιά!
Είναι ένα φυσικό πηκτικό,που μπορεί να δέσει άλλα γλυκά,και σούπες.

Τα φρούτα δεν καταναλώνονται συνήθως νωπά.Οι περισσότερες ποικιλίες παράγουν πολύ στυφά  φρούτα,αλλά όχι όλες,και  πιθανόν να φταίει και η εποχή της συγκομιδής.
Τα καλύτερα είναι αυτά που έχουν περίπου το μέγεθος ενός μεγάλου μήλου,και έχουν κίτρινο χρώμα.Το πράσινο σημαίνει πως είναι ακόμη άγουρα.Τα κυδώνια είναι διαθέσιμα από τον Σεπτέμβριο έως τον Δεκέμβριο.

Εικόνα:illaboratoriodimmskg.blogspot.com

 Το πόσο διαδεδομένο ήταν κάποτε το κυδώνι φαίνεται και από το πόσο συχνά είχε χρησιμοποιηθεί  η λέξη σε πλήθος ονομάτων ανθρώπων και  περιοχών, όπως Κυδώνης, Κυδωνιάτης, Κυδωνίτσα , Κυδωνοχώρι κλπ. Σήμερα το δέντρο έχει πολύ λίγο εμπορικό ενδιαφέρον για τον Έλληνα καλλιεργητή. Στη χώρα µας παράγονται περίπου 10.000 τόνοι κυδώνια που δεν επαρκούν για την εσωτερική κατανάλωση, και μεγάλες ποσότητες εισάγονται κυρίως από την Τουρκία. Στην Τουρκία οι κυδωνιές βρίσκονται σε μεγάλους πληθυσμούς- αυξάνονται σαν τα ζιζάνια- και είναι φυσικό να βρίσκονται συχνότερα στην κουζίνα τους.Τα πλέκουν και τα κρεμούν για να διατηρηθούν μέχρι να τα χρησιμοποιήσουν.

Κυδώνι γίγας.

Σκληρό σαν βράχος, απαιτεί κάποια προσπάθεια από το μάγειρα, αλλά τα αποτελέσματα αξίζουν τον κόπο. Όταν το κυδώνι ψήνεται, αναδύεται  ένα υπέροχο άρωμα  ολάνθιστου κήπου,  πικάντικο και πλούσιο. Μαγειρεύεται   μόνο του ή μαζί με μήλα, σε γλυκά ή ακόμη σε αλμυρά πιάτα.
Το μυστικό του είναι το αργό ψήσιμο σε σιγανή φωτιά.
Η μεγαλύτερη  αρετή των κυδωνιών βρίσκεται στην πλούσια περιεκτικότητά τους σε πηκτίνη. Γίνονται θαυμάσιο ζελέ, μαρμελάδες, ή κομπόστα,ταιριάζουν με το μέλι, τη ζάχαρη, την οξύτητα του λεμονιού, του κρασιού και του ξυδιού.

Πρόταση για  εναλλακτικά πιάτα.

Όσοι  έχετε βαρεθεί τις πατάτες με κρέας ή τις αποφεύγετε για λόγους υγείας (π.χ. οι διαβητικοί) ή λόγω δίαιτας,τολμήστε να τις  αντικαταστήσετε με κυδώνια.
 Το εξαιρετικό άρωμά τους αλλά και τα πολύτιμα συστατικά τους τα καθιστούν πολύ ανώτερα από τις πατάτες.
Στην Ελλάδα γνωρίζουμε περισσότερο το πιάτο με κυδώνια και  χοιρινό, αλλά είναι επίσης ωραία με αρνί,πάπιες και άλλα κυνήγια. Στο παρελθόν έχω κάνει ζελέ κυδώνι, γλυκό κυδώνι,και αρωματικό πελτέ  που χρησιμοποίησα σαν σάλτσα σε αγριογούρουνο ψημένο σε κόκκινο ξηρό κρασί.
Προσωπικά δεν αγαπώ τα γλυκόξινα φαγητά,και προτιμώ τα κυδώνια σαν αντικαταστάτες της πατάτας.Όσοι όμως δοκίμασαν έμειναν ευχαριστημένοι.
Ένας άλλος τρόπος που μπορεί να σερβιριστεί ο πελτές κυδωνιού,είναι με τηγανητά τυριά(σαγανάκια).Η αντίθεση ενθουσιάζει πολύ κόσμο.
Και το βασικότερο.Είναι ένα υγιεινό ρόφημα. Τον πελτέ τον κατανάλωσα σαν αναψυκτικό όταν μου τελείωσε η βυσσινάδα,και αν θα έφτιαχνα  πάλι, θα προτιμούσα αυτόν τον τρόπο για να διατηρήσω τα φρούτα.Μπορεί να γίνει ένα σωρό πράγματα,και αρωματίζεται με πολλά μπαχαρικά όπως τζίντζερ, κανέλα,κάρδαμο,μπαχάρι,πιπέρια,και άλλα.
Κυδώνια ψητά με γλυκό κρασί και μπαχαρικά στην κατσαρόλα,είναι ο πιο γρήγορος τρόπος να τα γευτούμε.
Εδώ συνταγές:

Τα Γλυκά
Κυδώνι γλυκό του κουταλιού
Ελληνικό τσιζκέικ με κυδώνια από τις γλυκές αλχημείες του Παρλιάρου.
Kυδώνι πελτές από hungryforhungry.

Η σύγχρονη πόλη των Χανίων έχει ιδρυθεί στη θέση μιας σημαντικής αρχαίας κρητικής πόλης, της Κυδωνίας ή ku-do-ni-ja όπως αναφέρεται στις πινακίδες της Γραμμικής γραφής  Β΄.
 Η παράδοση αναφέρει ότι ήταν μία από τρεις πόλεις που ίδρυσε ο βασιλιάς Μίνως στην Κρήτη (Διόδωρος V, 78.2). Ο Όμηρος αναφέρει τους Κύδωνες  σαν μία από τις πέντε κρητικές φυλές (Οδύσσεια 3,292 και 19,176) και θεωρούνται προελληνικό φύλο. Πηγή:odysseus.culture.gr

Και μιας και τα Χανιά μπορεί να μην σας είναι άγνωστα,ή να μην σας προκαλούν το ενδιαφέρον,σας έχω κάτι καλύτερο. Μια βόλτα στην Κυδωνία του Άρη.Ναι!

Με το Google Earth, μπορείτε να δείτε τον Άρη!!
http://www.google.gr/intl/el/earth/explore/showcase/mars.html
-Προβάλετε εικόνες που λήφθηκαν από τη NASA μόλις πριν από μερικές ώρες.
-Πραγματοποιήστε  περιήγηση στον Άρη.
-Προβάλετε τρισδιάστατα περιστρεφόμενα μοντέλα και ακολουθήστε τα ίχνη τους για να δείτε πανοράματα υψηλής ανάλυσης 360 μοιρών.
Αναζητήστε διάσημα σημεία του Άρη, όπως το πρόσωπο στον Άρη ή το όρος Όλυμπος,
και στο επόμενο κείμενο θα συνεχίσουμε με την καλλιέργεια του δέντρου,και τα υπόλοιπα μυστήρια...
05/01/2012 

Συνεχίζεται