Καρποί του δάσους. Κυνόρροδα

«Σώπασε συ αγάπη μου, μα ο κόσμος

δεν εχάθη και με τα βότανα τση γης

γιατρεύονται τα πάθη»

Κρητική μαντινάδα
 Η αγριοτριανταφυλλιά είναι πολυετής θάμνος πολύκλαδος και αγκαθωτός, που φθάνει σε ύψος από 1-3 μέτρα,και ανήκει στην οικογένεια των Ροδανθών (Rosaceae).
Αυτή η ομάδα φυτών βρίσκεται στις εύκρατες περιοχές  και στα δύο ημισφαίρια, και υπάρχουν πάνω από 100 είδη της. Η Rosa canina έχει άνθη ρόδινα ή λευκά, με λίγα φύλλα και πολύ άρωμα. Τα πέταλά της είναι αραιά και ο καρπός της είναι γνωστός σαν «κυνόρροδο». Ωριμάζει αργά το καλοκαίρι προς το φθινόπωρο,και είναι τροφή για τα πουλιά και άλλα μικρά θηλαστικά.

Οι καρποί της αγριοτριανταφυλλιάς περιέχουν:
• ασβέστιο
• κιτρικά άλατα
• κιτρικό οξύ
• σίδηρο
• μηλικό οξύ
• νιασίνη
• οργανικά οξέα
• πηκτίνη
• φώσφορο
• ρητίνη
• ζάχαρα
• ταννίνη
• Βιταμίνη Α
• Βιταμίνη Β1
• Βιταμίνη Β2
• Βιταμίνη C
• Βιταμίνη Ε
• Βιταμίνη Κ
• Βιταμίνη P
Έχει δράση:
• στυπτική ( μειώνει τις εκκρίσεις  των βλεννογόνων και των υγρών από το σώμα).
• διουρητική (αυξάνει τον όγκο και τη ροή των ούρων και καθαρίζει το ουροποιητικό σύστημα -καθαρίζει τα νεφρά και την κύστη-εμποδίζει την κατακράτηση υγρών ).
• καθαρτική (είναι ένα ήπιο διεγερτικό που προάγει τη φυσική κίνηση των εντέρων)
• θρεπτική (παρέχει τροφή μέσω των βιταμινών).
• ψυκτική (εξισορροπεί την ανώμαλη θερμότητα του σώματος, και ανακουφίζει από τη δίψα ).
• τονωτική (ενισχύει και ενδυναμώνει τα όργανα ή ολόκληρο τον οργανισμό δίνοντας ένα αίσθημα ευεξίας)
Χρήση:
-σε λοιμώξεις του θώρακα - κρυολογήματα- βήχα - γρίπη
-συντελεί στην αποκατάσταση και θεραπεία της πνευμονικής λειτουργίας  ή σε άλλες ασθένειες των πνευμόνων και του στήθους
-αποβάλλει τις συσσωρεύσεις του  ουρικού οξέως  βοηθά  στην ουρική αρθρίτιδα και σε ρευματικούς πόνους.
- στην υπερβολική εμμηνόρροια, σε συσπάσεις και πόνους της μήτρας
- διάρροια - δυσεντερία - στομαχικές διαταραχές
-είναι αποτελεσματικό αντισηπτικό για μολύνσεις και ερεθισμούς των βλεφάρων και των οφθαλμών.
Κατάλληλο για
-έλκη του στόματος
-εξασθενημένη μνήμη.
-προάγει τη δύναμη της ανάρρωσης
-συμπληρώνει την ανεπάρκεια της βιταμίνης C στα παιδιά
-βοηθά όταν υπάρχει γενική αδυναμία και εξάντληση
Δείτε περισσότερα:
Ακόμη -Τα πέταλα της άγριας τριανταφυλλιάς είναι πλούσια σε ανθοκυανίνες  και αρωματικά αιθέρια έλαια. Οι καρποί  είναι ευεργετικοί για την ατονία, την ανορεξία, και η διουρητική τους δράση δεν ερεθίζει τα νεφρά. Όταν υπάρχει τάση για πέτρες ή άμμο στα νεφρά μπορεί να γίνεται και προληπτική χρήση.To κυνόρροδο είναι ένα φυσικό αντικαταθλιπτικό και αφροδισιακό. Βοηθά στην αποκατάσταση της διαταραγμένης ορμονικής ισορροπίας, και στην ακανόνιστη περίοδο. Δεν έχει παρενέργειες και μπορεί να δίνεται στα παιδιά. Ένα τσάι από θρυμματισμένους καρπούς χρησιμοποιείται για τον πυρετό. Με χρήση εξωτερική και εσωτερική είναι μια  καλή θεραπεία για τη νεανική ακμή. Η Κινεζική ιατρική συνιστά το τσάι από ροδοπέταλα για τους ίδιους λόγους και για την αποκατάσταση του "τσι". Στις μέρες μας οι καρποί αυτοί χρησιμοποιούνται πολύ λίγο, αλλά  μάλλον είναι καιρός να τους γνωρίσουμε και να εκτιμήσουμε τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες, πριν τους πατεντάρουν οι εταιρείες.
Φαρμακευτικά μέρη που χρησιμοποιούνται: τα πέταλα και τα κυνόρροδα.
Εξωτερική χρήση.
Το  ροδέλαιο φτιάχνεται κυρίως από τις ποικιλίες Damasks και Gallicas και ειναι πανάκριβο.
Θεωρείται πολύ αγνό και ασφαλές για χρήση αλλά συχνά κυκλοφορεί νοθευμένο από ήμερες ποικιλίες.
 -Τρέφει κατευνάζει και επουλώνει το δέρμα.
-Τα πέταλα χρησιμοποιούνται σε αλοιφές για τα χέρια, τα χείλη
και τα έλκη.
Το απόσταγμα από τα ροδοπέταλα το ροδόνερο, είναι στυπτικό και τονωτικό του δέρματος, κατάλληλο  για λιπαρές επιδερμίδες.
 Το αιθέριο έλαιο  του τριαντάφυλλου  έχει γλυκό και αισθησιακό άρωμα. Μπορεί και δημιουργεί καλή διάθεση, και διώχνει το στρες. Έχει αντισηπτική και τονωτική  δράση, βοηθά τις ξηρές και αφυδατωμένες επιδερμίδες με προβλήματα ραγάδων και  σπασμένων αγγείων. Η χρήση του την ημέρα θα πρέπει να ακολουθείται από αντιηλιακή προστασία γιατί αυξάνει την ευαισθησία του δέρματος στην ηλιακή ακτινοβολία.
Οι ποικιλίες  που χρησιμοποιούνται συχνότερα είναι:Η Rosa Damaskena-Η Rosa californica-Η Rosa Gallica-Rosa egalanteria - Rosa laevigata,κλπ.
Προϊόντα που κυκλοφορούν στο εμπόριο.
Τα άγρια  κυνόρροδα είναι  διαθέσιμα σαν:
-Αποξηραμένοι καρποί στα καταστήματα βοτάνων και μπαχαρικών.
-Αιθέριο Έλαιο.
-Αποξηραμένα μπουμπούκια.
-Μαρμελάδες και γλυκό του κουταλιού.
-Ροδόνερο.
Γλυκά μπορούμε να βρούμε σε πολλούς Συνεταιρισμούς.
Το άγριο τριαντάφυλλο υπάρχει και στα Ανθοΐάματα του Bach .Το Wild Rose βοηθά όσους αισθάνονται έλλειψη ενδιαφέροντος για το παρόν. Το εκχύλισμα από κυνόρροδα και η σκόνη των καρπών σε κάψουλες  κυκλοφορούν πια στα φαρμακεία *.
Τους καρπούς τους βρίσκουμε να συντροφεύουν την Echinacea σε δεκάδες σκευάσματα επίσης. Όλες οι εταιρείες τονίζουν τα οφέλη που προέρχονται από τις βιταμίνες και τα αντιοξειδωτικά όπως πολυφαινόλες και καροτενοειδή, που έχουν τα κυνόρροδα.
Μπορεί να χορηγηθούν σε οποιαδήποτε ηλικία, και δεν περιορίζεται η χρήση τους από συνυπάρχοντα νοσήματα. Φαρμακευτικές αλληλεπιδράσεις: δεν έχουν αναφερθεί. Σε πολλές νεώτερες έρευνες διαπιστώθηκε ότι η χρήση του καρπού προκαλεί αισθητή μείωση στο πόνο και τη δυσφορία που βιώνουν άτομα που πάσχουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα*, και ακόμη ότι το εκχύλισμα της Rosa  canina L. αυξάνει εντυπωσιακά την αποτελεσματικότητα ορισμένων αντιβιοτικών.
Παραδοσιακή χρήση.
Η αγριοτριανταφυλλιά -και οι θεραπευτικές της ιδιότητες- ήταν γνωστή στη λαϊκή μας παράδοση. Στα νησιά του Αιγαίου και αλλού,τα χρόνια που τα τρόφιμα δεν βρίσκονταν με ευκολία, οι γυναίκες έμαθαν να εκμεταλλεύονται ότι τους έδινε η φύση και έφτιαχναν γλυκά λικέρ και ροδόνερο, που χρησιμοποιούσαν στους κουραμπιέδες και για την ομορφιά τους από άγρια και ήμερα τριαντάφυλλα. Γνώριζαν τη μεγάλη ποσότητα βιταμινών που είχαν οι καρποί, και γι' αυτό τους χρησιμοποίησαν σαν αντισκορβουτικό, και στο ραχιτισμό. Όμως η χρήση ήταν εποχιακή και όπως και σήμερα οι καρποί ήταν δυσεύρετοι.
Ο καρπός μπορεί να γίνει γλυκό του κουταλιού ή μαρμελάδα,ή να αποξηρανθεί για να γίνει τσάι. Τα κυνόρροδα δεν τρώγονται ωμά(δεν είναι τοξικός καρπός όμως κάτω από το σαρκώδες περίβλημα βρίσκονται οι σκληρές τρίχες και οι σπόροι που είναι ερεθιστικές για το πεπτικό σύστημα), και είναι ουδέτερης γεύσης σαν άγουρα φρούτα.
Οι καρποί και τα ροδοπέταλα διατηρούνται σε σκοτεινό  μέρος, μακριά από υγρασία ή οσμές. Είναι καλύτερο να τους έχουμε σε χάρτινη ή πάνινη σακούλα.
Τρόπος παρασκευής :
Τσάι: σε ένα φλιτζάνι με βραστό νερό ρίχνουμε δύο καρπούς αφού τους σπάσουμε, και το σκεπάζουμε. Το αφήνουμε να κάτσει για 10 -15 λεπτά. Σουρώνουμε και το πίνουμε. Σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε αν βράσουμε τα κυνόρροδα η περισσότερη βιταμίνη C θα καταστραφεί. Γι’αυτό το λόγο μουλιάζουμε τα σπέρματα ή τα ροδοπέταλα για 10 λεπτά σε ζεστό νερό και πίνουμε μέχρι δύο φλιτζάνια την ημέρα. Το ρόφημα δεν έχει κάποια ιδιαίτερη γεύση, έτσι μπορούμε να βάλουμε λεμόνι, ή να το αρωματίσουμε με κάποιο άλλο μπαχαρικό που βρίσκεται στην κουζίνα μας.    
Ροδέλαιο*
Σε καθαρό γυάλινο σκεύος προσθέτουμε μιάμιση κούπα  παρθένο ελαιόλαδο. Στο λάδι  θα προσθέσουμε τα φρεσκομαζεμένα ροδοπέταλα έτσι ώστε να το καλύπτουν. Τα αφήνουμε να σταθούν για 24 ώρες.
Στραγγίζουμε το λάδι σε άλλο δοχείο με τουλουπάνι και πιέζοντας τα ροδοπέταλα. Τα πετάμε και στο λάδι  προσθέτουμε άλλα  φρέσκα. Επαναλαμβάνουμε  τη διαδικασία μέχρι να πάρουμε την ένταση του αρώματος που επιθυμούμε.
Μια άλλη μεθοδος  με οινόπνευμα(όχι αυτό που χρησιμοποιούμε για εντριβές)Σε ένα φλιτζάνι μη αρωματισμένης βότκας βάλτε πέταλα,φύλλα ή και αγκάθια τόσα ώστε να καλυφτεί το υγρό. Αφήστε να σταθεί για 2 εβδομάδες. Σουρώστε σε τουλπάνι πιέζοντας τα υλικά. Τώρα έχετε φυσικό άρωμα τριαντάφυλλου αλλά υπάρχει κι ένα ακόμα κολπάκι...
Καταψύξτε το υγρό για 24 ώρες.Το λάδι παγώνει, το οινόπνευμα όχι. Βγάλτε λοιπόν προσεκτικά το έλαιο και φυλάξτε το σε ένα κουτάκι που να κλείνει ερμητικά. Κρατήστε το οινοπνευμα(χικ!***)για επόμενη χρήση. Δεν είναι φυσικά η ευκολότερη μέθοδος, αλλά δίνει ένα σχεδόν παρθένο αιθέριο έλαιο.

Καλλιέργεια
Το φυτό δεν καλλιεργείται συχνά. Λίγες ποικιλίες έχουν δημιουργηθεί, μία από τις οποίες δε φέρει αγκάθια. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ρίζα πάνω στην οποία εμβολιάζονται καλλιεργημένες ποικιλίες. Γενικά καλλιεργείται όπως μια τριανταφυλλιά, αλλά υπάρχουν κάποιες σημαντικές διαφορές. Το κλάδεμα θα πρέπει να γίνεται μόνο στους άρρωστους, τραυματισμένους, κατεστραμμένους ή σ’αυτούς που ξεφεύγουν πολύ απ’το σχήμα βλαστούς. Αυτό γιατί οι αγριοτριανταφυλλιές όπως και πολλές παλιές καλλιεργημένες ποικιλίες, ανθίζουν μόνο σε βλαστούς της προηγούμενης χρονιάς και η μερική αφαίρεσή τους θα επηρεάσει αρνητικά την ανθοφορία. Επίσης, το φυτό ανθίζει μόνο μια φορά το χρόνο, έτσι τα μαραμένα άνθη δε θα πρέπει ν’αφαιρεθούν, ώστε να ωριμάσουν σε καρπούς. Το φυτό χρειάζεται στήριξη  σε πέργκολα, δέντρα κλπ. Σε σχέση με πολλές καλλιεργημένες ποικιλίες, η αγριοτριανταφυλλιά είναι ανθεκτικότερη σε ασθένειες και προσβολές από έντομα. Ο πολλαπλασιασμός από σπόρο δεν προτιμάται, επειδή οι σπόροι αργούν πολύ να βλαστήσουν (έως και δύο χρόνια). Περισσότερη επιτυχία έχουν τα μοσχεύματα, τα οποία μπορούν να παρθούν είτε ως μοσχεύματα ημιώριμου ξύλου με ένα μικρό κομμάτι ξύλου και φλοιού από το γονικό βλαστό το καλοκαίρι, είτε ως ώριμο ξύλο μήκους 20-25 εκατοστών το φθινόπωρο. Τα μοσχεύματα θα πρέπει να φυτευθούν σ’ένα προστατευμένο μέρος μέχρι ν’αρχίσει η  ανάπτυξή τους. Τον πρώτο χρόνο τα φυτά μπορεί να μην αναπτυχθούν πολύ. Επίσης πολλαπλασιάζεται με διαίρεση των παραφυάδων το χειμώνα και φύτευση στην οριστική θέση ή καταβολάδες που παίρνουν 1 χρόνο ώσπου να ριζώσουν. Από το 2004 καλλιεργούνται κάποια στρέμματα  μς ρόδα στους Νομούς Κοζάνης και Γρεβενών και υπάρχει ζωηρό ενδιαφέρον για νέες φυτεύσεις και νέα μέλη στο συνεταιρισμό.
Στη βάση δεδομένων filotis για να δούμε αν σαν φυτό κινδυνεύει.
Αγριοτριανταφυλλιά η κυνοροδή
Τάση- Σταθερότητα
Απειλές -Μη απειλούμενο
Κατάσταση Διατήρησης Ελλάδα
*Η αγριοτριανταφυλλιά καταπολεμά την οστεοαρθρίτιδα.
Σε σχετικό άρθρο της Ελευθεροτυπίας - το 2008- μαθαίνουμε μέσα από την ιστορία ενός αγρότη από τη Δανία που υπέφερε από οστεοαρθρίτιδα πως έγινε καλά δοκιμάζοντας μια μαρμελάδα από καρπούς αγριοτριανταφυλλιάς, η οποία φύτρωνε στην περιοχή του. Η φήμη της «σκόνης» του εξαπλώθηκε  και παράλληλα ο γυιός του  κατόρθωσε να προκαλέσει το ενδιαφέρον των επιστημόνων  οδηγώντας στην απομόνωση της ουσίας gopo που έχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση.
Η συνέντευξη Τύπου δόθηκε με αφορμή την κυκλοφορία του σκευάσματος  και στη χώρα μας. Παρασκευάζεται στην Δανία  από τη σκόνη  των καρπών  της αγριοτριανταφυλλιάς Rosa Canina L. Όπως ανέφεραν οι ομιλητές είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό στην οστεοαρθρίτιδα, καθώς:
-Ελαττώνει τον πόνο στις αρθρώσεις έπειτα από 3 εβδομάδες χρήσης.
-Μειώνει σημαντικά τη δυσκαμψία των αρθρώσεων.
-Βελτιώνει την εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων, όπως π.χ. το περπάτημα και είσοδο - έξοδο από αυτοκίνητο έπειτα από 3 μήνες θεραπεία.
-Μειώνει πολύ την κατανάλωση αντιφλεγμονωδών και αναλγητικών φαρμάκων.
-Είναι ασφαλές στη μακροχρόνια θεραπεία χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες.
 enet.gr
Η Ιστορία των Ρόδων
Ενώ κάθε λουλούδι έχει να πει μια ιστορία, το τριαντάφυλλο έχει τόσες πολλές, που όποιος επιχειρεί  να τις αναζητήσει  βρίσκεται να κάνει ένα  ταξίδι στο χρόνο.

Από αρχεία φωτογραφία χαρακτικού των Σουμερίων, που αναπαριστά τον Αχούρα Μάζντα θεό του καλού, να φέρει  το ρόδινο σταυρό στο στήθος.
Οι τριανταφυλλιές καλλιεργούνται στην Κίνα και την Περσία εδώ και πέντε χιλιάδες χρόνια και στην Ελλάδα από την εποχή του Χαλκού.
Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, περιγράφει 20 είδη ρόδων και αποδίδει σε καθένα το όνομα του τόπου της προέλευσής του.
Το Γαλατικό Ρόδο (Rosa gallica) είναι τότε η πηγή του ροδέλαιου που χρησιμοποιούν οι Ρωμαίοι σε μεγάλες ποσότητες όπως και τα ροδοπέταλα. Φτιάχνουν στεφάνια και γιρλάντες από ροδοπέταλα, γεμίζουν τα μαξιλάρια τους, τα απλώνουν στο έδαφος για να δημιουργηθούν έτσι δρόμοι στρωμένοι με ροδοπέταλα. Τα χρησιμοποιούν σε τόσο μεγάλες ποσότητες που είναι αναγκασμένοι να εισάγουν ρόδα από την Αίγυπτο, από την Καρθαγένη και από τη Κυρηναϊκή. Έτσι από τον 6ο προ Χριστού αιώνα μέχρι και τον 2ο αιώνα μετά Χριστόν, σε όλη δηλαδή την Ελληνορωμαϊκή εποχή τα ρόδα κυκλοφορούν από την Περσία στην Αγγλία και από την Ελλάδα μέχρι την Αίγυπτο.
Το τριαντάφυλλο είναι ένα από τα κρατικά και εθνικά σύμβολα της Βουλγαρίας, λόγω της εκτεταμένης καλλιέργειας και των εσόδων που αποφέρει.
Στο «Άσμα των Ασμάτων», το Ρόδο συμβολίζει το Ισραήλ.
Στο βιβλίο των Φαρσί της θρησκείας του Ζωροάστρη, το ρόδο ζούσε χωρίς τα αγκάθια και τα απέκτησε όταν εμφανίστηκε το πνεύμα του κακού.
Για την Ελληνική μυθολογία το ρόδο ήταν το λουλούδι της Αφροδίτης
και στα όνειρα, αν βλέπουμε ότι κάποιος μας δίνει ένα μπουκέτο από ρόδα είναι προμήνυμα ότι θα βρούμε έναν πιστό  σύντροφο, και αν είναι άγρια, τότε να περιμένουμε γάμο.
 Στην Ρωμαϊκή μυθολογία, το λευκό ρόδο κοκκίνισε όταν ο γιος της Venus έχυσε το κρασί του πάνω στο λουλούδι.
Η πρώτη νύχτα της Κλεοπάτρας με τον Μάρκο Αντώνιο κύλησε σε ένα κρεβάτι με ροδοπέταλα πάχους σαράντα εκατοστών.
Το 400 περίπου χρόνια μετά τον Χριστό, το λευκό ρόδο (Rosa alba), έγινε το σύμβολο της αγνότητας.
Το 1187, όταν ο Σαλαντίν ανακατέλαβε την Ιερουσαλήμ από τους σταυροφόρους εξάγνισε το μουσουλμανικό τέμενος με ροδόνερο το οποίο μετέφερε καραβάνι με 500 καμήλες.
 Το 1453 ο «Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής  εξάγνισε με ροδόνερο την Αγιά Σοφιά πριν τη μετατρέψει σε μουσουλμανικό τζαμί.
Το Ρόδο με τη γροθιά είναι το έμβλημα της Σοσιαλιστικής Διεθνούς.
Το «Λευκό Ρόδο» (Die Weie Rose), ήταν κίνημα αντίστασης στον Χίτλερ κατά τη διάρκεια του Πολέμου. Οι ιδρυτές του θανατώθηκαν το 1943.
Το «Κόκκινο Τριαντάφυλλο» συνδέθηκε από τον Francois Mitterrand με το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Το ίδιο σύμβολο υιοθετήθηκε και από το «Labour Party», το Εργατικό Κόμμα της Αγγλίας και από το Partido Socialista Obrero Espanol -PSOE- το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ισπανίας.
Τον Δεκέμβριο του 2003 το Ρόδο ήταν το σύμβολο του κινήματος μη βίας της «Επανάστασης των Ρόδων» στη Γεωργία.
Σε κάποιες ειδωλολατρικές μυθολογίες, τα ζόμπι ή τα φαντάσματα  (ιδιαίτερα τα βαμπίρ ) δεν μπορούν να διασχίσουν το δρόμο που φυτρώνει μια άγρια τριανταφυλλιά.
Το άγριο ρόδο είναι σύμβολο της αγνότητας, της καλοσύνης, αλλά και της σιωπής και χρησιμοποιήθηκε σαν έμβλημα μαζί με το Σταυρό από τη ροδοσταυρική αδελφότητα τροφοδοτώντας μέχρι τις μέρες μας ένα πανάρχαιο μυστικιστικό ρεύμα.
Στη Φρικηπαίδεια, την ελεύθερη παρωδία σχετικά με νεώτερες χρήσεις του συμβόλου γράφει:
Οι Γκάνζ εν Ρόουζιζ ή Guns 'n Roses ή Όπλα και Ρόδα(τα τριαντάφυλλα όχι ο τροχός) ειναι μια αμερικάνικη ποζεράδικη μπάντα αριστερά στα FM, πιονέροι του κινήματος του Φλωρόκ. Οι Guns 'n Roses είναι απίστευτα δημοφιλείς στους πόζερς ανα την υφήλιο και ειδικότερα τις Κουκουβάουνες, στη μαθητιώσα νεολαία και στα κοριτσόπουλα.
Πηγές:
*Τη συνταγή για το ροδέλαιο μου την έστειλαν, και η πηγή μου είναι άγνωστη.
www.dolo.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=94&Itemid=51
http://en.wikipedia.org/wiki/Rose_(symbolism)
www.holistic-online.com/herbal-med/_Herbs/h110.htm
http://filotis.itia.ntua.gr/species/d/19/
Εικόνα του Αχούρα Μάζντα από:
http://www.amra.gr/forum/index.php?topic=907.0
Ροδέλαιο και ροδόνερο εξασφαλίζουν υψηλό εισόδημα για τους παραγωγούς.
Που να απευθυνθώ: Πρόεδρος Συνεταιρισμού Αρωματικών Φυτών Βοΐου Κοζάνης. Ξανθόπουλος Νίκος 6936873377info@kozaniroses.gr
http://www.ethnos.gr/entheta.asp?catid=23353&subid=2&pubid=63233260
Οι πληροφορίες που περιέχονται έχουν καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας  ή άλλου ειδικού της υγείας.