Βρώσιμα άνθη. Λουνάρια "η νεράιδα του φεγγαριού"

Φωτογραφία:Josef F. Stuefer

Έχοντας μια έκλειψη χθες, είπα να θυμηθούμε το φεγγάρι αλλά και τους αντιπροσώπους του στη Γη. Η λουνάρια (Lunaria annua) είναι το φυτό του φεγγαριού και η νεράιδα  του, που φέρνει ομορφιά, τύχη και χρήματα  στο σπίτι. 
Παλιότερα, με τους αποξηραμένους βλαστούς  της διακοσμούσαν  τους εσωτερικούς χώρους για να προσελκύσουν την τύχη, συνήθεια που  πλέον έχει εγκαταλειφθεί. Στις εκδρομές που κάναμε  στη φύση, φροντίζαμε  πάντα να συλλέγουμε  και το συγκεκριμένο φυτό, γιατί  εκτός από "γούρι"  έμενε αναλλοίωτο για χρόνια.
Όπως μας έλεγαν οι μεγαλύτεροι, to "γούρι"αν βρισκόταν στο δρόμο σου δεν έπρεπε να το περιφρονήσεις. Και στην Αττική κάποτε αφθονούσε.
Οι κοινές ονομασίες  του φυτού είναι πολλές και  κάποιες είναι  χαρακτηριστικές των ιδιοτήτων του, και του σχήματος των λοβών του: Ασημένια νομίσματα, "τα λεφτά του Πάπα",  "εντιμότητα", "ειλικρίνεια" κ.ά .
Από την αυγή της ιστορίας, οι άνθρωποι απέδωσαν στα φυτά και τα δέντρα  μυστικιστικές δυνάμεις  και συμβολισμούς που  διατηρούνται ακόμη μέσα στον κύκλο της ζωής. Τα μυστικά και " ιερά" νοήματα των φυτών έχουν περάσει από γενιά σε γενιά μέχρι  τη  σύγχρονη εποχή, αν και είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν πραγματικά σ'αυτές τις ιδιότητες (με  εξαίρεση τους πιστούς της Wiccan )στη Δύση, και οι περισσότεροι τις επαναλαμβάνουν μηχανιστικά όπως και τα έθιμα.

Η λουνάρια  είναι  ετήσιο φυτό από την οικογένεια  της μουστάρδας (Brassicaceae). Ευδοκιμεί  στα σκιερά σημεία των δασών συνήθως στις ημιορεινές περιοχές,σε υγρά  και  ασβεστούχα εδάφη, αλλά και καλλιεργείται στους κήπους για τα όμορφα άνθη της. Είναι αυτοφυής στη Μεσόγειο και τη ΝΔ Ασία, και  έχει πολιτογραφηθεί σε όλη την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Τα φυτά ανθίζουν από τον Απρίλιο,και τα  άνθη τους έχουν σχήμα σταυρού σε όμορφο  μωβ-λιλά χρώμα και είναι  άοσμα, αν και  υπάρχουν  ποικιλίες  με λουλούδια αρωματικά(η πολυετής ποικιλία  Lunaria Rediviva  έχει λευκά άνθη).Τα άνθη είναι διατεταγμένα σε τσαμπιά, και  χρησιμοποιούνται  συχνά σαν διακοσμητικά στις ανθοδέσμες.
 Αργά το καλοκαίρι, οι  επίπεδοι ημιδιαφανείς λοβοί  που συμβολίζουν τα χρήματα, αντικαθιστούν τα όμορφα λουλούδια.

Στην κουζίνα
Τα φρέσκα φύλλα και τα  βλαστάρια των φυτών μπορούν να αναμιχθούν ωμά σε σαλάτες ή να μαγειρευτούν με άλλα λαχανικά. Τα άνθη χρησιμεύουν σαν χρωστική ουσία, και μπορούν να δώσουν ένα εντυπωσιακό χρώμα στις πράσινες  σαλάτες, στο λευκό ξύδι και τις κρέμες στη ζαχαροπλαστική.
Οι ρίζες  είναι πικάντικες και μπορούν να μαγειρευτούν με πολλούς τρόπους  όπως και της σκορτσονέρα, με άλλα λαχανικά, να τηγανιστούν ή να αναμειχθούν αφού βράσουν με πατάτες και καρότα.Οι σπόροι του φυτού  μπορούν να γίνουν σάλτσα  σε αντικατάσταση των σπόρων της μουστάρδας.
Λουνάρια η ετήσια.
Είναι γνωστή σαν σεληνίτις ή σεληναία. Η παχιά  ρίζα του συγκεκριμένου υποείδους είναι βρώσιμη, και οι  σπόροι του φυτού  χρησιμοποιούνται στην φαρμακευτική.
 Τη βρίσκουμε σε μεγάλους πληθυσμούς στους πρόποδες του Μπέλες κοντά στην Δοϊράνη.
Εικόνες και πηγές
Josef F. Stuefer
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Translucent_Lunaria_annua_seed_pods.jpg
http://robinsyard.blogspot.gr/2012/07/lunaria-annua.html
http://forum.giardinaggio.it/spontanee-aromatiche-officinali/106436-er
be-spontanee-commestibili-9.html

http://www.sandmountainherbs.com/honesty_money_plant.html

http://filotis.itia.ntua.gr/species/d/2232/
http://florakristonia.blogspot.gr/2011/04/lunaria-annua-ssp-pachyrhiza-borbs.html
http://www.thegipsyintheparlour.com/2013/03/a-spring-equinox-giveaway.html