Αναδημοσίευση από http://www.greensupport.gr/
Γράφει ο K. F.
Γεωπόνος Μηχανικός Γ.Π.Α., Δρ. Πανεπιστημίου Cornell (ΗΠΑ)
30 Απρ 2015
Η απροσδόκητη εισβολή και εξάπλωση του βακτηρίου Xylella fastidiosa στη γειτονική μας Νοτιοανατολική Ιταλία εδώ και περίπου δύο χρόνια έχει δημιουργήσει μια άνευ προηγουμένου αναταραχή στον ελαιοπαραγωγικό κόσμο της ευρύτερης περιοχής, με την ανησυχία να επεκτείνεται, σε έντονο μάλιστα βαθμό, και στον δικό μας εγχώριο γεωργικό χώρο.
Η ανησυχία αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι το συγκεκριμένο βακτήριο έχει
προσβάλει σημαντικό μέρος των ελαιοδέντρων της γειτονικής περιοχής προκαλώντας πάρα πολύ σοβαρές ζημιές, ενώ οι επιστήμονες δεν έχουν βρει ακόμα αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισής του.
Πρόκειται για ένα βακτήριο προερχόμενο από τις χώρες της Αμερικανικής ηπείρου, το οποίο εμφανίζεται για πρώτη φορά στην ευρύτερη περιοχή μας και το οποίο δεν συνήθιζε να προσβάλει ελιές. Το κάνει όμως τώρα, και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή ώστε να αποφευχθεί η εξάπλωσή του στα εγχώρια ελαιόδεντρα.
Το βακτήριο Xylella fastidiosa είναι γνωστό από τη δεκαετία του 1950 για τις σοβαρές ζημιές που προκαλεί σε αμπέλια (ασθένεια Pierce),
εσπεριδοειδή (ποικιλοχρωματική χλώρωση, citrus variegated chlorosis)
και πυρηνόκαρπα, σε χώρες της Αμερικανικής ηπείρου.
Προσβάλλει επίσης διάφορα άλλα καλλιεργούμενα και καλλωπιστικά φυτά, κυρίως την πικροδάφνη.
Μέχρι πρόσφατα το συγκεκριμένο βακτήριο ήταν άγνωστο στην Ευρώπη.
Όμως το 2010 εμφανίσθηκε απροσδόκητα στη χερσόνησο του Σαλέντο της Απουλίας, στη
Νοτιοανατολική Ιταλία, προσβάλλοντας ελαιόδενδρα και παρουσιάζοντας μία έξαρση το 2013, που προκάλεσε μία ταχύτατα εξαπλούμενη ασθένεια, η οποία έγινε γνωστή
με το όνομα “Σύνδρομο ταχείας παρακμής της ελιάς”
(“Olive quick decline syndrome”) ή, στα Ιταλικά, “Complesso del disseccamento rapido dell olivo” (Boscia, 2014).
Φαινομενικά, η ασθένεια στα προσβεβλημένα ελαιόδενδρα εμφανίζεται πολύ σοβαρή και
καταστροφική, ιδιαίτερα εάν έχει προσβάλλει γερασμένα και μεγάλα δένδρα.
Μια πιο προσεκτική παρατήρηση δείχνει ότι πολλά από τα προσβεβλημένα ελαιόδενδρα
πάσχουν από την ταυτόχρονη παρουσία τριών εντελώς διαφορετικών μεταξύ τους παραγόντων:
i) το έντομο Ζεύζερα (Zeuzera pyrina), ένα λεπιδόπτερο ενδημικό της
περιοχής της Μεσογείου, του οποίου οι προνύμφες ανοίγουν κανάλια στα κλαδιά και στον κορμό των ελαιοδέντρων
ii) ένα σύνολο ενδημικών του ξυλώματος μυκήτων διαφόρων γενών (κυρίως Phaeoacremonium και Phaemoniella) οι οποίοι εισβάλουν στο σομφό ξύλο εκμεταλλευόμενοι τα κανάλια που έχουν ανοίξει οι προνύμφες της Ζεύζερας,
και iii) το βακτήριο Xylella fastidiosa, το οποίο όπως και οι μύκητες, εγκαθίσταται
στα ξυλώδη αγγεία του κορμού και των κλάδων.
Οι αναπτυσσόμενοι πληθυσμοί του βακτηρίου περιορίζουν τη μετακίνηση του νερού στον ξυλώδη ιστό και η ανάπτυξη των συμπτωμάτων (βλέπε παρακάτω) σχετίζεται με το υψηλό ποσοστό φραγμένων αγγείων.
Συμπτώματα
Το “σύνδρομο ταχείας παρακμής της ελιάς” χαρακτηρίζεται από τη γρήγορη ξήρανση των βλαστών και των κλάδων, οδηγώντας τελικά στον θάνατο του δέντρου. Οι άκρες και τα περιθώρια των φύλλων παίρνουν έναν σκούρο κίτρινο έως καφέ χρωματισμό,
ενώ στη συνέχεια ο αποχρωματισμός του ιστού εξαπλώνεται προς το εσωτερικό του φύλου, οδηγώντας σε νέκρωση του ελάσματος.
Τα συμπτώματα συνήθως προχωρούν ως προς την έντασή τους από τα γηραιότερα
προς τα νεότερα φύλλα ενός κλάδου, ενώ τα ξερά φύλλα καθώς και οι προσβεβλημένοι καρποί παραμένουν προσκολλημένοι στους προσβεβλημένους βλαστούς και κλάδους.
Τα συμπτώματα των φύλλων μπορεί να εντοπίζονται σε ένα μόνο τμήμα ή κλάδο του δέντρου, ή μπορεί να εκτείνονται σε ολόκληρο το ελαιόδεντρο.
Οι εγκάρσιες τομές κορμών και κλάδων προσβεβλημένων δέντρων εμφανίζουν δυσχρωμία σε μέρος ή στο σύνολο των αγγειακών στοιχείων.
Στο σομφό και στο αγγειακό κάμβιο παρουσιάζονται έντονα σκούρες ραβδώσεις ή/και καστανός μεταχρωματισμός των ιστών (Nigro et al., 2014).
Τα προσβεβλημένα δέντρα εμφανίζουν ταχεία εξασθένηση στην οποία μπορεί να συνεργούν και άλλα παράσιτα (μύκητες και ξυλοφάγα έντομα), όπως προαναφέρθηκε.
Μέτρα αντιμετώπισης
Η αντιμετώπιση του Xylella fastidiosa και του “συνδρόμου ταχείας παρακμής της ελιάς” που προκαλεί, συνίσταται κυρίως στην πρόληψη, ώστε να αποτραπεί η είσοδος και η διασπορά του παθογόνου βακτηρίου στην Ελλάδα. H Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων
(EFSA) κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την εξάπλωση της ασθένειας, καθώς οι συνέπειες ενός τέτοιου γεγονότος εκτιμάται ότι θα ήταν καταστροφικές.
Επιπλέον η συστηματική χρήση εντομοκτόνων για τον έλεγχο των εντόμων-φορέων επιβαρύνει σημαντικά το περιβάλλον.
Για ασφαλή διάγνωση θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιον γεωπόνο.
Διαβάστε εδώ τη συνέχεια.
Γράφει ο K. F.
Γεωπόνος Μηχανικός Γ.Π.Α., Δρ. Πανεπιστημίου Cornell (ΗΠΑ)
 |
| Xylella fastidiosa |
30 Απρ 2015
Η απροσδόκητη εισβολή και εξάπλωση του βακτηρίου Xylella fastidiosa στη γειτονική μας Νοτιοανατολική Ιταλία εδώ και περίπου δύο χρόνια έχει δημιουργήσει μια άνευ προηγουμένου αναταραχή στον ελαιοπαραγωγικό κόσμο της ευρύτερης περιοχής, με την ανησυχία να επεκτείνεται, σε έντονο μάλιστα βαθμό, και στον δικό μας εγχώριο γεωργικό χώρο.
Η ανησυχία αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι το συγκεκριμένο βακτήριο έχει
προσβάλει σημαντικό μέρος των ελαιοδέντρων της γειτονικής περιοχής προκαλώντας πάρα πολύ σοβαρές ζημιές, ενώ οι επιστήμονες δεν έχουν βρει ακόμα αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισής του.
Πρόκειται για ένα βακτήριο προερχόμενο από τις χώρες της Αμερικανικής ηπείρου, το οποίο εμφανίζεται για πρώτη φορά στην ευρύτερη περιοχή μας και το οποίο δεν συνήθιζε να προσβάλει ελιές. Το κάνει όμως τώρα, και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή ώστε να αποφευχθεί η εξάπλωσή του στα εγχώρια ελαιόδεντρα.
Το βακτήριο Xylella fastidiosa είναι γνωστό από τη δεκαετία του 1950 για τις σοβαρές ζημιές που προκαλεί σε αμπέλια (ασθένεια Pierce),
εσπεριδοειδή (ποικιλοχρωματική χλώρωση, citrus variegated chlorosis)
και πυρηνόκαρπα, σε χώρες της Αμερικανικής ηπείρου.
Προσβάλλει επίσης διάφορα άλλα καλλιεργούμενα και καλλωπιστικά φυτά, κυρίως την πικροδάφνη.
Μέχρι πρόσφατα το συγκεκριμένο βακτήριο ήταν άγνωστο στην Ευρώπη.
Όμως το 2010 εμφανίσθηκε απροσδόκητα στη χερσόνησο του Σαλέντο της Απουλίας, στη
Νοτιοανατολική Ιταλία, προσβάλλοντας ελαιόδενδρα και παρουσιάζοντας μία έξαρση το 2013, που προκάλεσε μία ταχύτατα εξαπλούμενη ασθένεια, η οποία έγινε γνωστή
με το όνομα “Σύνδρομο ταχείας παρακμής της ελιάς”
(“Olive quick decline syndrome”) ή, στα Ιταλικά, “Complesso del disseccamento rapido dell olivo” (Boscia, 2014).
Φαινομενικά, η ασθένεια στα προσβεβλημένα ελαιόδενδρα εμφανίζεται πολύ σοβαρή και
καταστροφική, ιδιαίτερα εάν έχει προσβάλλει γερασμένα και μεγάλα δένδρα.
Μια πιο προσεκτική παρατήρηση δείχνει ότι πολλά από τα προσβεβλημένα ελαιόδενδρα
πάσχουν από την ταυτόχρονη παρουσία τριών εντελώς διαφορετικών μεταξύ τους παραγόντων:
i) το έντομο Ζεύζερα (Zeuzera pyrina), ένα λεπιδόπτερο ενδημικό της
περιοχής της Μεσογείου, του οποίου οι προνύμφες ανοίγουν κανάλια στα κλαδιά και στον κορμό των ελαιοδέντρων
ii) ένα σύνολο ενδημικών του ξυλώματος μυκήτων διαφόρων γενών (κυρίως Phaeoacremonium και Phaemoniella) οι οποίοι εισβάλουν στο σομφό ξύλο εκμεταλλευόμενοι τα κανάλια που έχουν ανοίξει οι προνύμφες της Ζεύζερας,
και iii) το βακτήριο Xylella fastidiosa, το οποίο όπως και οι μύκητες, εγκαθίσταται
στα ξυλώδη αγγεία του κορμού και των κλάδων.
Οι αναπτυσσόμενοι πληθυσμοί του βακτηρίου περιορίζουν τη μετακίνηση του νερού στον ξυλώδη ιστό και η ανάπτυξη των συμπτωμάτων (βλέπε παρακάτω) σχετίζεται με το υψηλό ποσοστό φραγμένων αγγείων.
Συμπτώματα
Το “σύνδρομο ταχείας παρακμής της ελιάς” χαρακτηρίζεται από τη γρήγορη ξήρανση των βλαστών και των κλάδων, οδηγώντας τελικά στον θάνατο του δέντρου. Οι άκρες και τα περιθώρια των φύλλων παίρνουν έναν σκούρο κίτρινο έως καφέ χρωματισμό,
ενώ στη συνέχεια ο αποχρωματισμός του ιστού εξαπλώνεται προς το εσωτερικό του φύλου, οδηγώντας σε νέκρωση του ελάσματος.
Τα συμπτώματα συνήθως προχωρούν ως προς την έντασή τους από τα γηραιότερα
προς τα νεότερα φύλλα ενός κλάδου, ενώ τα ξερά φύλλα καθώς και οι προσβεβλημένοι καρποί παραμένουν προσκολλημένοι στους προσβεβλημένους βλαστούς και κλάδους.
Τα συμπτώματα των φύλλων μπορεί να εντοπίζονται σε ένα μόνο τμήμα ή κλάδο του δέντρου, ή μπορεί να εκτείνονται σε ολόκληρο το ελαιόδεντρο.
Οι εγκάρσιες τομές κορμών και κλάδων προσβεβλημένων δέντρων εμφανίζουν δυσχρωμία σε μέρος ή στο σύνολο των αγγειακών στοιχείων.
Στο σομφό και στο αγγειακό κάμβιο παρουσιάζονται έντονα σκούρες ραβδώσεις ή/και καστανός μεταχρωματισμός των ιστών (Nigro et al., 2014).
Τα προσβεβλημένα δέντρα εμφανίζουν ταχεία εξασθένηση στην οποία μπορεί να συνεργούν και άλλα παράσιτα (μύκητες και ξυλοφάγα έντομα), όπως προαναφέρθηκε.
Μέτρα αντιμετώπισης
Η αντιμετώπιση του Xylella fastidiosa και του “συνδρόμου ταχείας παρακμής της ελιάς” που προκαλεί, συνίσταται κυρίως στην πρόληψη, ώστε να αποτραπεί η είσοδος και η διασπορά του παθογόνου βακτηρίου στην Ελλάδα. H Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων
(EFSA) κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την εξάπλωση της ασθένειας, καθώς οι συνέπειες ενός τέτοιου γεγονότος εκτιμάται ότι θα ήταν καταστροφικές.
Επιπλέον η συστηματική χρήση εντομοκτόνων για τον έλεγχο των εντόμων-φορέων επιβαρύνει σημαντικά το περιβάλλον.
Για ασφαλή διάγνωση θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιον γεωπόνο.
Διαβάστε εδώ τη συνέχεια.
