Βρε Μανώλη τραμπαρίφα βάλε τη διπλή ταρίφα.
Φουλαριστός τράβα ντουγρού στη λεωφόρο του Συγγρού.
Απόψε το κορίτσι θέλει θάλασσα κι εγώ ποτέ χατίρι δεν του χάλασα
Απόψε που υπάρχουνε τα τάλιρα ρε μάγκες θα οργώσουμε τα Φάληρα
Στα θαλασσινά μπαράκια μπίρες και καλαμαράκια
κιθάρες, ντέφια και βιολιά και ξάπλες στην ακρογιαλιά.
Ξεκινώντας μ' αυτό το αγαπημένο τραγούδι, θα περιηγηθούμε απόψε σ' ένα απο τα ωραιότερα κάποτε μέρη της Αθήνας τις Τζιτζιφιές, τοπωνύμιο περιοχής ανάμεσα στο Νέο και στο Παλαιό Φάληρο.
Αφορμή γι'αυτό το κείμενο ήταν η πρόθεσή μου να θυμηθούμε ένα ξεχασμένο δέντρο,την Τζιτζιφιά. Αλλά μάλλον αυτό θα γίνει στην επόμενη ανάρτηση. Γιατί και μόνο η λέξη τζίτζιφα γυρνάει πίσω το νου όχι μόνο στην γεύση του φρούτου, αλλά και σε χαλαρές στιγμές στις κοντινές παραλίες και στις ανεπανάληπτες ταβέρνες της περιοχής.
Σήμερα τίποτα πια δεν θυμίζει το παλιό τοπίο. Σήμερα μπορούμε να κάνουμε τον γύρο της περιοχής ξεκούραστα με το Τραμ που θα πάρουμε από το Σύνταγμα. Να θαυμάσουμε πολυκατοικίες φυτεμένες επάνω στο κύμα,και ομπρέλες θαλάσσης.
Η ιστορία γνωστή και ακόμη επίκαιρη. Έλλειψη χωματερών, βιομηχανίες χωρίς φίλτρα, ρύπανση,νόμοι που μένουν νεκροί στα χαρτιά, στρεβλή ιδέα του τι είναι ανάπτυξη,έλλειψη συνείδησης.
Τα τοξικά απόβλητα που για χρόνια κουβαλούσαν τα δύο ποτάμια ο Ιλισσός και ο Κηφισσός - οι εκβολές τους ήταν κάποτε κοντά-είχαν μετατρέψει τις παραλίες σε βούρκο, πρόχειρες χωματερές και πλούσιες εστίες μόλυνσης.
Αλλά το μέλλον δεν κερδήθηκε. Επικαλύφθηκε.
Είναι ένα βασικό και επαναλαμβανόμενο θέμα για τη χώρα μας. Ανικανότητα να σεβαστούμε τις «πρωταρχικές πηγές» και να εκτιμήσουμε τη θέση τους στον κύκλο της ζωής.Το διαπιστώνουμε ακόμη σήμερα με τον Ασωπό.
Αθήνα, 1937. Κάλυψη Ιλισού(2)
Ο Διοικητής Πρωτευούσης Κωνσταντίνος Κοτζιάς επισκέπτεται τα έργα της κάλυψης Ιλισσού.*
Απόψε το κορίτσι θέλει θάλασσα(μόνο μουσική)
http://www.youtube.com/watch?v=--d93ok4CNo
Στίχοι: Αλέκος Σακελλάριος. Μουσική: Μιχάλης Σουγιούλ
Στις Τζιτζιφιές, ανάμεσα στο Νέο και στο Παλαιό Φάληρο, γλεντούσαν οι άνθρωποι του λαού. Εκεί διασκέδαζαν χωρίς προσποιήσεις, τύπους θεσμούς και κανόνες. Το γέλιο έβγαινε αυθόρμητο. Μισή ή το πολύ μια οκά ρετσινάτο, κρύο ψητό και… ακομπανιαμέντο κιθάρας. Από τη διασταύρωση μέχρι τον σταθμό του Νέου Φαλήρου, σε όλη την έκταση, μικρομάγαζα και παράγκες διάφορες παρέτασσαν τα… προϊστορικά κόκκινα τραπέζια. Αλλά η περιοχή έγινε πασίγνωστη για τα περίφημα σεπαρέ της, τις περίεργες και απλοϊκές εκείνες ερωτικές φωλιές της «λιχούδικης ερωτομανίας», όπως εύστοχα έγραψε ο Δημήτρης Χατζόπουλος. Γνωστότερο όλων το περίφημο στις λαϊκές τάξεις ερωτικό κέντρο «Πέντε Φ».
Όλη η έκταση, αποτελούσε έναν ιδιαίτερο κόσμο,ο οποίος δεν είχε καμία σχέση με τον άλλον. Έτσι, μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι υπήρχαν τελικά τρία Φάληρα: Το Παλαιό, το Νέο και το Νεότερο ή το Μέσον… Γράφει ο Κώστας Καψάλης.
Ο κάθε Αθηναίος σχεδόν είχε και από μία ανάμνηση και από ένα κομμάτι της ζωής του θαμμένο στην αμμουδιά του.
Τα προσφυγικά
Τα προσφυγικά χτίστηκαν την περίοδο 1932 – 1939 για να στεγάσουν 20.000 περίπου Μικρασιάτες πρόσφυγες που ήδη ζούσαν στην περιοχή σε αυτοσχέδιες παράγκες. Καταλάμβαναν μια έκταση περίπου 30 στρεμμάτων ανάμεσα στον παλιό Ιππόδρομο και την οδό Επαμεινώνδα.
Το Δεκέμβρη του ’44 η περιοχή θεωρούνταν τόσο κόκκινη ώστε βομβαρδίστηκε αδιακρίτως από τους Άγγλους, που είχαν ανεβάσει βαριά όπλα στου Φιλοπάππου. Στα Παλιά Σφαγεία η προσφυγική γειτονιά υπάρχει ακόμα.
*
Δρόμοι όλο λάσπη και σπίτια χαμηλά. Πού να χωρέσει τ' όνειρο σε κάμαρη δυο πήχες.........
http://www.youtube.com/watch?v=6nR7rKxCbmM
Βαγγέλης Περπινιάδης -Ρία Νόρμα.
Στίχοι: Μιχάλης Παπανικολάου.Μουσική: Χρήστος Λεοντής
*
Στην Καλλιθέα του Μεσοπολέμου ο κόσμος περνούσε τον ελεύθερο χρόνο του στα πολλά ζαχαροπλαστεία και καφενεία της περιοχής, ενώ για τη βραδινή διασκέδαση υπήρχαν οι ταβέρνες και τα νυχτερινά κέντρα με μπουζούκια. Οι Τζιτζιφιές, ήταν από τα πρώτα μέρη όπου αναπτύχθηκαν τέτοιου τύπου κέντρα διασκέδασης. Εκείνη την εποχή λειτουργούσε η γνωστή «Τριάνα» του Βασίλη Χειλά στη λεωφόρο Συγγρού, απ’ όπου είχαν περάσει ο Βασίλης Τσιτσάνης και η Μαρίκα Νίνου, το «Φαληρικό», ο «Γιώργος» στις Τζιτζιφιές και πολλά άλλα. Κατά τις δεκαετίες 1930-1960 έζησαν και δούλεψαν για μικρότερο ή μεγαλύτερο διάστημα στην ευρύτερη περιοχή της Καλλιθέας όλα τα μεγάλα ονόματα της λαϊκής μουσικής σκηνής, μεταξύ των οποίων ο Γιάννης Παπαϊωάννου, ο Χρήστος Κολοκοτρώνης, ο Μπαγιαντέρας και ο Άκης Πάνου.
*
Σήμερα στα προσφυγικά -παρόλο που κάποιες κατοικίες δείχνουν εγκαταλελειμμένες και σε άλλες έχουν προστεθεί αυθαίρετα παραπήγματα έτσι που χάνεται η ομοιομορφία και το αρχικό σχέδιο των κατασκευών- αξίζει τον κόπο να κάνει κάποιος μια βόλτα. Με αυτή τη περιγραφή διαφωνεί ένας αναγνώστης.Οι ενστάσεις του παρακάτω(1)
Πεζογέφυρα στον Ιλισσό, δεκαετία του 1950.
Στην περιοχή υπήρχε κάποτε ένας ποταμός, που μετά έγινε οχετός,και μετά αναβαθμίστηκε σε δρόμο.
Στην αρχή της δεκαετίας του 70, η παραλία του Ν. Φαλήρου διαμορφώθηκε σε όλο το μήκος της με επιχωματώσεις και δημιουργήθηκε η υπερυψωμένη παραλιακή λεωφόρος αλλάζοντας για πάντα την άλλοτε αμμώδη γραφική παραλία της. Στο βορειοδυτικό χώρο της, ανεγέρθηκε το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας . Από την εποχή εκείνη στη περιοχή αυτή διασώζονται μόνο μερικά νεοκλασικά κτήρια και βίλες του 18ου και 19ου αιώνα, και οι παλαιές εργατικές πολυκατοικίες της πόλης.(από την ιστοσελίδα του Δήμου Πειραιά)
Και ένα καλό ακόμη,παραδόθηκε στο κοινό η περιοχή όπου βρισκόταν το νυχτερινό κέντρο «Φαντασία» το 2011.
*
(1)Ρε σείς(λέει ο σχολιαστής) που τα είδατε όλ' αυτά και δεν τα έχω δεί εγώ που μένω πενήνταβάλε χρόνια σ' αυτή την περιοχή. Μήπως το άρθρο αυτό γράφτηκε τη δεκαετία του '60;
Δίπλα μου περνάει αυτή η καταραμένη προέκταση της Αμφιθέας-Λάμπρου Κατσώνη-Επαμεινώνδα και το σπίτι μου είναι γεμάτο απο μπούκλες αμιάντου. Πουλόβερ πλέκεις.
Ο δρόμος μου η Πεισιστράτους μόνο έχει γλιτώσει απο την πλευρά της θάλασας και όχι γιά πολύ ακόμα. Τα προσφυγικά κατεδαφίζονται ανελέητα απο ελεεινούς εργολάβους και ακόμη ελεεινότερους πολιτικούς που έπρεπε να τα προστατεύσουνε. Τα Ολυμπιακά έργα που τα πλήρωσε ο λαός, θεόκλειστα και φυλασσόμενα γιά να τα κονομήσουνε οι λίγοι αλήτες. Ελπίδα η Λυρική Σκηνή, η Εθνική Βιβλιοθήκη και τα έργα πρασίνου στον πρώην ιππόδρομο. Σίγουρα σαν τοποθεσία υπερέχει απο άλλες περιοχές αλλά νομίζω πως υπερβάλλετε.
Μου γκρεμίσανε όλο τον παιδικό μου διάκοσμο και συνεχίζουνε.
Θέλω να φύγω και να μην ξαναγυρίσω ούτε καν στην Αθήνα.
Ο Ασωπός
Η ιστορία ξεκινά πριν από 40 ολόκληρα χρόνια. Το χουντικό Προεδρικό Διάταγμα του 1969 προσφέρει κίνητρα για τη μετεγκατάσταση βιομηχανιών από την Αττική στη Βοιωτία. Επιλέγεται η ευρύτερη περιοχή των Οινοφύτων – Σχηματαρίου. Μια σειρά από βαριές βιομηχανικές μονάδες αξιοποιούν τα κίνητρα και μεταφέρονται. Το διάταγμα ωστόσο δεν καθορίζει τρόπο λειτουργίας, ούτε θέτει όρια στις δραστηριότητές των βιομηχανιών. Ο Ασωπός χαρακτηρίζεται ως «αποδέκτης επεξεργασμένων βιομηχανικών λυμάτων».Δέκα χρόνια μετά, το 1979, με απόφαση του νομάρχη Βοιωτίας, επιτρέπεται η ρίψη αποβλήτων στον Ασωπό, με την προϋπόθεση να ελέγχονται για τις ποσότητες χρωμίου που περιέχουν. Εν τω μεταξύ τα εργοστάσια έχουν ήδη συγκεντρωθεί κατά δεκάδες στην περιοχή και μαζί τους έχουν μετοικήσει χιλιάδες κόσμου για ανεύρεση εργασίας.Τη δεκαετία του 1990 το ΥΠΕΧΩΔΕ δίνει την εντολή για κάποιες πρώτες ενέργειες απορρύπανσης, οι οποίες δεν ολοκληρώνονται ποτέ.
Το 1997 ανατίθεται μελέτη στο Πολυτεχνείο, η οποία καταδεικνύει την απουσία εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων στα εργοστάσια, καθώς και το μέγεθος της ρύπανσης. Οι επιστήμονες προτείνουν τη δημιουργία κεντρικής μονάδας επεξεργασίας λυμάτων στο Στενό Αυλώνα. Και το σχέδιο αυτό εγκαταλείπεται, γιατί δεν βρίσκεται φορέας διατεθειμένος να αναλάβει τη χρηματοδότηση.
Αν η πολιτεία δεν ευαισθητοποιηθεί άμεσα και δεν ληφθούν κατεπείγοντα μέτρα προστασίας,η τοξική ρύπανση του εδάφους και του υδροφόρου ορίζοντα της Μεσσαπίας,..Διαβάστε τη συνέχεια.
Ότι ακριβώς ακριβώς συνάβη με τον Κηφισσό και τον Ιλισσό.
Ολοι νιώθουμε την ανάγκη, να αποδράσουμε με τέτοια ζέστη σε μιά κοντινή παραλία και να χαλαρώσουμε έστω και για λίγο, πλάι στο κύμα.
Η κοντινότερη, η παραλία του Αλίμου, απέχει μόλις 8 χλμ. από το κέντρο της πρωτεύουσας,και μπορεί να την επισκεφτεί κάποιος με το τραμ.
Καλές βουτιές...αν τολμάτε.
Στην παραλία του Αλίμου – υπόνομος καταλήγει στη θάλασσα.
Τη δεκαετία του 1960 ξεκίνησε η κάλυψη του εναπομείναντος τμήματος του Ιλισσού στα όρια του Δήμου Αθηναίων στην οδό Καλλιρόης, από τους Στύλους Ολυμπίου Διός μέχρι την Παιδική Χαρά Κουκακίου. Τα τελευταία αυτά έργα συμβάδισαν χρονικά με την κατασκευή στα όρια του Δήμου Καλλιθέας του πρώτου σύνθετου ανισόπεδου οδικού κόμβου στην Αθήνα (Συγγρού-Καλλιρόης).
Εικόνες και πηγές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Οι σκέψεις σας είναι ευπρόσδεκτες.Γράψτε ένα σχόλιο.